اتفاقاً من فکر می¬کنم در صدا و سیما در مورد چاقی و لاغری ، خوابیدن درست و خوردن درست، ورزش خیلی کم صحبت شده یعنی اگر تا ابد هم در این مورد صحبت کنیم کم است چون اینها 6 پایه تندرستی هستند و جناب شیخ الرئیس، ابوعلی سینا وقتی که می¬خواهند ظاهراً 3 تا از این 6 تا را به گونه¬ای برجسته کنند واهمیت اینها را به ما تذکر بدهند می¬فرمایند مهمترین تدابیر حفظ سلامتی آن است که 1) ورزش کنید 2) رعایت اصل خوردن و آشامیدن را داشته باشید و 3) رعایت اصول خواب و بیداری. که در آن 6 مورد این 3 مورد به ظاهر از همه مهمتر است. بنابراین من همیشه معتقدم که صدا و سیما اگر تا آخر دنیا هم روزی چند ساعت برنامه در این حوزه¬ها تولید بکند با توجه به اختلالی که در این طرف می¬بینیم یعنی ما این طرف واقعاً مسأله داریم و این باز هم کم خواهد بود. ولی بله چشم. ولی ما از نسخه کمی بری هستیم و پرهیز می¬کنم. ولی حتماً سعی می¬کنیم راهنمایی بکنیم که ذره¬ای کاربردی¬تر باشد. اجازه بدهید اول عرض کنم که چاقی¬ها یا ما می¬گوییم لهمی و شهمی یا گوشتی¬اند و یا چربی¬اند. به زوهایمان دست بزنیم اگر بدن چاق است اما عضلانی است بدن سفت است این یعنی بدن گوشت دارد عضله دارد مزاج گرم و تر است. چون مزاج عضله و گوشت گرم و تر است. اما اگر دست می-زنیم و بدن شل است عضله¬ای ندارد و بیشتر چربی است که دارد ذخیره می¬شود اینجا مزاج سرد و تر است. آن وقت اگر خواستید برای گرم و ترها تدبیر کنیم باید چیزی به آنها بدهیم که سرد و خشک باشد. برای سرد و خشک باید چیزی بدهیم که گرم و خشک باشد پس رازیانه و زیره همیشه لاغرکننده نیست. اینهایی که عرض می¬کنم ما وقتی که می¬گوییم چاقیم با یک سندروم طرف هستیم. نمی¬توانیم یک چیزی عرض کنیم و همه مردم بروند داروخانه آن را بگیرند. بروند عطاری آن را بخرند، دم بکنند و فردا همه لاغر شوند. اگر این طور بود که خیلی راحت بود و ما هم که بخلی نداریم می¬گفتیم همه بروند و لاغر شوند ولی ظاهراً این طور نیست اگر سالی چند میلیارد دلار دارد هزینه می¬شود یعنی که به همین راحتی نیست. یعنی ما یک چیزی گفتیم که همه بروند و زیره بخورند، همه بروند عصاره¬ی لیمو ترش بخورند؛ نمی¬شود. خوردن و نشد. این طوری لاغر نمی¬شویم. پس تأکید می¬کنم که اصول سلامتی را حفظ بکنیم، رعایت بکنیم، ورزش بکنیم، بجا بخوریم و بیاشامیم اما حالا اینها که گرم و ترند یعنی چاقند و عضلانی عضله می-سازند گوشت است که آنها را چاق کرده اینها چه بکنند. اینها چیزهایی که خون تولید می¬کنند خون ساز است و چون از نگاه طب سنتی عضله و گوشت از خون تولید می¬شود اینها را باید محدود بکنند. چه چیزهایی است؟ انگور، شیره انگور اینها را نباید بخورند. اینهایی که چاقند، گرم و ترند یعنی عضلانی بدنشان گوشتی است. احتمالاً لپهایشان گل می افتد، سرخ و سفیدند، کمی خوش اخلاقند البته شما هم همین طور هستید خوش اخلاق و خوش صحبت هستید منتهی به شرطی حالا فردی این طوری هست فقط حواسشان باشد یک وقت الان ما کم خونی در فرد هم داریم یعنی مزاج گرم و تر است ولی به علتی کم خون هم شده اگر بگوییم بیاید و اینها را رعایت کند که گرفتار می¬شود پس باز هم باید زیر نظر پزشک باشد اما عرض کردم که گوشت¬ها به طور کلی نخورند، کم بخورند، نخورند نداریم. انواع گوشت¬ها بخصوص گوشت قرمز، انگور و شیره¬ی انگور، توت البته توت فرنگی که ما توصیه نمی¬کنیم منظورم توت سفید است. از اینها خون تولید انجیر از آن خون تولید می¬شود هر چیزی مزاج گرم دارد و مزاج تر دارد مثلاً در میوه¬های این فصل عرض کردم هندوانه، خربزه، طالبی
داریم در مورد سالم¬ها صحبت می¬کنیم یعنی فرض می¬کنیم فردی سالم است دچار کمی چاقی است ولی اگر فردی دیابت دارد حالا دیگر فقط زیر نظر پزشکش می¬تواند عمل کند فقط و فقط. و هر بیماری دیگر عسل، خربزه، طالبی، هندوانه، مغزها به ویژه گردو، بادام انّاب و این قبیل چیزها که تری دارند یا گرمی و تری دارند در اینها چاق کننده¬اند. آن گروه دوم که چاقی¬های شهمی دارند یعنی بدنشان چربی است وقتی دست می¬زنیم بدنشان شل است اینها باید چیزهای سرد و تر را کمتر بخورند باز هم اینجا هندوانه را حتماً داریم، کمی خربزه را داریم، طالبی را داریم، خیار؛ خیار چاق می¬کند. حالا خوب شد اینجا این را گفتم.
اتفاق وحشتناکی است که دارد می¬افتد یعنی افراد به یک متخصص تغذیه مراجعه می¬کنند صرفاً براساس دیدگاه کالری غذایی تنظم می¬شود. فرد 10 کیلو، 15 کیلو، 20 کیلو کم می¬کند و راضی است شش ماه بعد مشتری ماست با مشکل قاعدگی، بد رنگ شدن پوست، ریزش مو، کبد چرب، تهال از بین رفته چرا؟ چون ما به مزاج نگاه نکردیم. کالری فردی که مزاج سرد و تر دارد را محدود کردیم و بدن سراغ آن چیزهایی که ذخیره کرده بود رفت و همه را خرج کرد. وزن ما پایین آمد اما نگاه نکردیم با تجویز مکرر آب، با تجویز مکرر سالاد کاهو و خیار که کالری پایینی دارد اما به شدت سرد و تر است نه تنها داریم به اصطلاح به جسمش آسیب می¬زنیم به کبدش، به رحمش به استخوان¬هایش. بلکه در دراز مدت این فرد دوباره چاق می¬شود برای همین ما افرادی را می¬بینیم به ما مراجعه می¬کنند و رژیم¬های مکرر ضد چاقی گرفتند و الان می¬گویند اصلاً نمی¬خواهم لاغر شوم عطایش را به لقایش بخشیدند. شما کاری بکن که موهای من نریزد. شما کم خونی مرا درمان کن شما پای چشم من که تیره شده و دیگر برطرف نمی¬شود را درمان کن. پوست من که دیگر روح و جان ندارد و شاداب نیست را درمان کن. اینها افرادی هستند که بدون توجه به مزاج مکرر رژیم گرفتند و روح ضعیف شده است. می¬دانید ما در طب سنتی معتقد به سه روح هستیم. روح نفسانی در مغز، روح حیوانی در قلب و روح طبیعی در کبد. و اینها افرادی هستند که می¬آیند با روح¬های بسیار ضعیف. منظور روح طبی است و به روح شرعی کاری نداریم. با ارواح طبی بسیار ضعیف، با قوای بسیار ضعیف، با یک نبض بسیار ضعیف و همچنان هم به دنبال لاغر شدن هستند اینکه 500 گرم دیگر لاغر شوند. ولی نبض ندارند.. خب ما در اینها باید چه بکنیم؟ اصول لاغر شدن در طب سنتی یک سندروم است و چندین تدبیر دارد.
از دیدگاه طب سنتی چاقی دو نوع است. عضلانی و چربی. چاقی¬ای که در آن حجم چربی بدن زیاد شود از نوع چاقی سرد است. این نوع چاقی باعث بروز عوارضی از قبیل دیابت سرد، گرفتگی عروق قلب، افزایش چربی خون، کبد چرب، کم خونی، مشکلات گوارشی از جمله نفخ، بد هضمی، یبوست و بواسیر، مشکلات روحی و روانی مثل افسردگی، بی حوصلگی و بی خوابی می-شود. درمان این عدم تعادل که پیش زمینه بسیار از بیماری¬هاست وابسته به اراده شخص است. درمان ترکیبی از ورزش، رژیم غذایی، مسائل روحی و روانی و اگر نیاز باشد داروست. در ابتدا هر کسی باید طبع خود را بشناسد و غلبه قوی خود را نیز دریابد تا بتواند غذا خوردن، ورزش کردن و مسائل دیگر را برای خود تنظیم کند. ورزش باید مداوم و مستمر باشد و به حدی برسد که رنگ چهره به سمت سرخی برود و ضربان قلب و تنفس افزایش یافته و تعریق صورت گیرد در مبحث غذا هرکسی با توجه به طبع خویش سن، جنس، میزان فعالیت بدنی، فصل و عادات خویش باید عمل کرده و مشاور انجام دهد.
