برایش دستورالعمل هایی درست شده است و برنامه های آموزشی خیلی ساده و قشنگی طراحی شده است و بعضی از تصاویر و عکس ها اگر فرصت شد نشان داده بشود خوب است. قسمت اول که باید بهش توجه شود این است که این حرکت تیمی وو خانوادگی است. یعنی هر کاری که می کنیم و صحبتش را می کنیم کلیه ی اعضای خانواده در آن مشارکت داشته باشند. مادر، پدر، بچه ها و اگر پدر بزرگ و مادر بزرگ یا فرد سالمندی در خانه هست. خیلی مهم است که چنانچه فرد بیماری در خانه هست، بیماری مضمنی دارد، زمین گیر است یا مشکل اینچنینی دارد، آن هم حتماً در این برنامه ها و آموزش
در یکی از استان های کشور یک مانور سیل برگزار کردیم. بر اساس آموزش هایی که به مردم داده شد، ازشان خواستیم که در این مانور شرکت بکنند. سناریو مربوط به وقوع سیلی بود که از روستای بالا دست به پاینی دست می آمد و مردم خیلی هم استقبال کردند و کیف های اضطراری شان را آوردند و از خودشان خلاقیت نشان می دادند. بعدا بررسی کردیم و سئوال کردیم که چند درصد در مانور آمدند؟ خوب انتظار نداشتیم که همه بیایند ، برآوردمان نشان داد که 60 % مردم شرکت کردند. بعد که بررسی کردیم ، گفتیم خوب ببینیم کیا نیامدن؟! دیدیم خوب احتمالا خانم بارداری که سن حاملگی اش بالا بوده. فردی که معلولیتی داشته است. فردی که بیماری مزمنی داشته است. بعد با خودمان گفتیم اگر یک سیلی بیاید، کی نمی تواند فرار کند؟ همین ها! یعنی در واقع خیلی مهم است، بحث متدولوژی ومداخله که کردیم، این است که ممکن است شما کار را هم انجام بدهید، مداخله هم انجام بشود، چون تمرکز روی آن گروه آسیب پذیر خاص گذاشته نشده ، نهایتا متاسفانه شما آمار مرگ و صدمات را بعد از وقوع حوادث داشته باشید. این را عرض کردم به دلیل اهمیتی که به هر حال این گروه عزیزان دارند و به هر حال از قبل باید برایشان فکر کرد و بهشان کمک کرد. اولین قدمی که همیشه توصیه می شود این است که شما یک جلسه خانوادگی منظم برای بحث راجع به حوادث طبیعی داشته باشید. حالا یک ماه یک بار، دو ماه یک بارف حداقل فصلی یکبار یک جلسه گذاشته بشود، این جلسه الزاما هم اتاق کنفرانس و ویدئو پروژکتور و این ها نمی خواهد. دور میز و دور سفره که نشستیم، سرپرست خانوار ، پدر ، مادر بگویند که .. به یک بهانه ای بحث را باز بکنند، مثلاً بگویند که فکر می کنید که خانه ی ما چقدر در معرض زلزله است؟ یا اصلا چه مخاطراتی خانه ی ما را تهدید می کند. بعد بچه ها شروع می کنند به صحبت کردن، یکی می گوید که ممکن است آتش بگیرد یکی ممکن است بگوید که زلزله بیاید، یکی اگر خانه اش در تهران، یا جاهای مختلف دیدید که در شیب و تپه می سازند، رانش زمین است که ما را تهدید می کند، یا سیل است یا برف شدید است مثل همان حادثه ای که یک یا دو ماه قبل از سال داشتیم. این بحث و گفتگو باعث می شود هم دانش منتقل بشود. هر کس آن چیزی که به بلد است به اشتراک می گذارد و حساس سازی می شود. چون خاطره هم تعریف می کنند مثلاً یکی می گوید آهان شما فیلم بم را ندیده بودید! این اتفاق افتاده بود، فلان حادثه را من خودم رفتم و دیدم که مثلاً سیل آمد و چقدر خانه ها خراب شدند و علی آخر.
بنابراین اولین اتفاقی که باید بیافتد این است که شما جلسه را به صورت منظم بگذارید. کار دیگری که می شود کرد داشتن کیف اضطراری است. این به هر حال خیلی مهم است. من خودم چند بار درست کردم. الان نمی دانم در چه وضعیتی است! به این دلیل که کیف اضطراری، توصیه هایی که می شود که چه بگذارند توش، معمولا وقتی درخانه یک وسیله ای کم می آید، می روند سراغ آن ! خوب چه در کیف اضطراری می گذارند؟ اسناد و مدارک مهم شما خوب است که آنجا باشد، یا فتوکپی شان. شناسنامه، پاسپورت، کارت ملی و امثالهم. یک ذره پول نقد. یک مقدار آب داخل بطری فرض بفرمایید. بیسکویت ها یا غذاهای خشکی که قابل نگهداری است، کنسرو، یک دانه سوت . مثلاً یکجایی بودید زیر آوار آدم گیر کرد، مشکلی پیدا کرد یکی از بهترین وسیله هایی هست که می شود بقیه را خراب کرد. حتی می گویند آنهایی که بلدند سوت بزنند با دست شانس زنده ماندن شان بیشتر است.
بعضی از کلاس ها به خانواده ها توصیه می کنیم که تمرین بکنید! دیگر اینکه یک رادیو لازم است، باطری اضافه آن رادیو لازم است. چراغ قوه لازم است. به هر حال این مواردی که خیلی اساسی است. حالا بسته به اینکه این کوله پشتی را چقدر کامل تهیه می کنید جلب توجه می کند. گاهی اوقات پول ازش بر می دارند، گاهی اوقات اگر به جای کپی آن مدرک ، اصل آن مدرک باشد طبیعتاً بر می دارند، بیسکویت غذای خشک به خصوص اگر اینکه از آجیل و این ها باشد! این خیلی مهم است. این تجربه را فقط عرض بکنم که خود مراقبتی، تجربه در چند تا استان های کشور توی مطالعات من خودم دیدم، مردم در تهیه کیف اضطراری مشکل داشتند. یعنی اینکه می گفتند خوب باشد این ها را می گذاریم بعد همه این ها را قبول می کردند می گفتند خوب حالا توی چی بگذاریم؟ کیف را فکر می کردند که حتماً باید یک کوله پشتی زیبای با آرم مشهور باشد. خوب است که اینجوری باشد یعنی کیفی باشد که ضد آب باشد،زود پاره نشود، مقاومت داشته باشد ولی من یادم است حتی در یک روستا، توصیه که ما کردیم این بود که یا یک سازمانی باید می آمد پول می داد، از عهده آن خانوار هم خارج بود. می گفتیم بدترین حالت این است شما یک پاکت میوه که دارید، هر چه که می خواهید بریزید در پاکت این میوه. عرضم این است که گاهی اوقات ممکن است که لازم باشد شما از یک استراتژی های ساده بسته به شرایط استفاده بکنید ولی الان نوع کیفش وجود دارد هم سازمان هایی هستند که این ها را توزیع می کنند یا بالاخره به فروش می رسانند و بسته به اینکه خانوار چقدر تهیه کیف اضطراری را در اولویت قرار می دهد، برایش چه کار می کند؟ سرمایه گذاری می کند. محل کیف اضطراری هم خوب است یک جایی باشد که شما وقتی که تصمیم گرفتید منزل را تخلیه بفرمایید، دم دست باشد. راحت برش دارید و بروید. اقدام مهم دیگری که می شود انجام داد، درست کردن یک برنامه ارتباطی است. برنامه ارتباطی اینجوری است که مثلاً خدایی نکرده اگر زلزله بشود، شما ممکن است که در محل کارتان باشید. همسرتان در منزل و بچه در مدرسه باشد. خیلی وقت ها نمی شود پیش بینی کرد که این اتفاق کجا می افتد کدام خیابان بسته می شود، کدام خانه خراب می شود. به هر حال با هر کدام از این سناریوها این 3 نفر باید بدانند که کجا محل قرارشان است در یک حادثه فرعی. این می تواند مسجد محل ، پارک یا یک نقطه ی شناخته شده ای باشد که افراد همه آنجا را بشناسند که اگر همدیگر را گم کردند آنجا جمع بشوند.
جلسه اولیه خانوادگی جایی است که این اطلاعات رد و بدل می شود. یا فرض بفرمایید حفظ بودن شماره تلفن یک آدمهایی خارج از محلی که شما زندگی می کنید. به هر حال اگر من در یک منطقه ای در تهران زندگی می کنم و همه خانواده من هم ، پدر ، مادر، مادر بزرگ نزدیک من هستند، اگر حادثه ای مثل زلزله اتفاق بیافتد، یعنی همه مان با هم آسیب می بینیم ، چنانچه در ساعتی باشد که همه خانه باشیم ، عصر به بعد. ولی خوب است که من اگر فامیلی در اصفهان دارم، به هر حال یک شماره تلفن حفظ باشم. به بچه ام هم بگویم این تلفن را یادت باشد. که اگر هیچ کس دیگر نبود به شما کمک بکند، نیروی امدادی از شما پرسید که کسی را می شناسی، بگویی به فلان جا زنگ بزنید. الان ممکن است بعضی از این توصیه ها بگویید که حالا کی حادثه اتفاق می افتد، شماره کی ؟ با اینکه من رودربایستی دارم، این هم که قهر بودم باهاش، این هم که مثلاً ازم طلبکار است یا هر چیزی، ولی به هر حال ممکن است که زندگی بچه تان، خودتان یا همسرتان را نجات بدهد.
