فراموشی نشانه از دست دادن حافظه است.
سيستم حافظه انسان به سه بخش فوري، کوتاه مدت و بلند مدت تقسيم مي گردد:
حافظه فوري: فرد براي يادآوري مطالب از اطلاعاتي که چند لحظه تا چند دقیقه ویا ساعتی قبل در ذهن خود سپرده، بهره می برد مانند یادداشت کردن شماره تلفنی که دقیقه ای قبل از کسی گرفته و حفظ نموده است، به حافظه فوري مربوط است.
عملکرد حافظه فوری با استرس و مشغوليت هاي فکري ارتباط تنگاتنگي دارد به طوري که در افراد داراي استرس زياد به علت اختلال در تمرکز، اين حافظه دچار اشکال مي شود.
حافظه کوتاه مدت: موضوع هاي روزمره ذخيره نمی شود مانند به خاطرآوردن خريدهاي انجام شده در روزهاي گذشته که در مبتلایان به بيماري آلزايمر ي(زوال عقل) ، حافظه کوتاه مدت به شدت مختل مي شود و اين افراد، اتفاقات چند روز اخير را به ياد نمی آورند.
حافظه درازمدت: اطلاعات سالهای گذشته و خاطرات دوران کودکي و نوجواني در حافظه دراز مدت ذخيره مي شود بمانند خاطرات شخص میانسال یا مسن از دوران سربازي و تحصيل. این حافظه (درازمدت) در صدمات ناشي از ضربه هاي مغزي يا نمختل شدن خونرسانی به مغز و يا آسيب هاي مغزي در اثر خفگي يا مسموميت با گازها و در بيماران مبتلا به آلزايمر در مراحل انتهايي اختلال در حافظه دراز مدت ایجاد می گردد.
علت فراموشی، اختلال در تمرکز است که بر اثر مشغوليت هاي فکري، استرس و اضطراب ايجاد مي شود. در افراد داراي اختلال در تمرکز، اشکال در ثبت اطلاعات و وقايع در حافظه وجود دارد و اين به معناي فراموشي نيست زيرا در اين افراد اطلاعات وارد حافظه نمي شود و با آلزايمر يا فراموشي هاي ناشي از بيماري هاي مغز در ارتباط نيست.
برخی داروها با بروز اختلال فراموشي ارتباط مستقيم دارد. اين داروها معمولا توسط خود بيماران و به عنوان داروهاي بدون نسخه تهيه و مصرف مي شود که استفاده طولاني مدت و بدون نظارت پزشک و استفاده هم زمان اين داروها با الکل به ايجاد اختلال تمرکز و فراموشي هاي موقتي و شديد منجر مي شود.
عواملي نظير بيماري هاي اوليه مغز و آلزايمر از علل فراموشي يا اختلال حافظه شديد و جدي به شمار مي رود که به طور معمول غير قابل درمان است، اما عوامل خفيف تر را مي توان با درمان مناسب و به موقع برطرف کرد.
کمبود بعضي ويتامين هاي گروه B، هيپوگليسمي (کاهش شديد قند خون)، کاهش اکسيژن رساني به مغز که در مسموميت با انواع گازها ايجاد مي شود و بيماري هاي عفوني که باعث درگيري سيستم مغزي مي شود، مي تواند با تخريب نواحي مربوط به حافظه در مغز به بروز اختلال فراموشي منجر شود.
درمان اختلالات تمرکز: انجام تمرين هاي ذهني، ورزش هاي تمرکزی مانند يوگا و ديگر روش هاي کاهنده اضطراب و استرس
اشخاص در توانايي هاي حافظه متفاوت هستند. در حافظه، اطلاعات مي تواند به صورت حافظه تصويري، حافظه کلامي يا حافظه خواندني ذخيره شود که تعدادی از افراد حافظه تصويري بهتر و گروهي حافظه کلامي قوي دارند. براي تقويت حافظه بايد از حافظه اي که شخص در آن دارای توانايي بهتر و قوی تری است، براي ثبت اطلاعات استفاده نمود.