در پوستهای خشک فرد از احساس کشیدگی و خشکی در پوست شکایت دارد. چنین پوستی مات و کدر است. در افراد سیگاری ته رنگ خاکستری دارد. در آن پوسته های ظریف همراه با ترک های ریز دیده می شود. در لمس زبر است و اثری از جوش و جای آن وجود ندارد، چون منافذ پوست بسته است. چروک های عمیق و زودرس در این پوست دیده می شود که بخصوص در پیشانی و دور چشم بیشتر نمایان است. در ضمن این پوست می تواند داغ و برافروخته و بر روی گونه ها صورتی یا قرمز باشد.
عوامل ایجاد کننده پوست خشک:
عوامل را می توان به دو دسته عمده تقسیم کرد:
-
بیرونی
-
درونی
عوامل بیرونی به سه دسته تقسیم می شوند:
الف – عوامل فیزیکی مثل آفتاب، باد، سرما و شوینده ها
ب – عوامل شیمیایی مثل داروهای ضد جوش و آنتی هیستامین ها
ج – عوامل محیطی بخصوص در فصل زمستان که رطوبت کمتر و بازتاب نور در برف زیاد است.
عوامل درونی به دو دسته تقسیم می شوند:
الف - بیماریها مثل اگزمای مزمن
ب - غیربیماریها که شامل پوست شکننده و پوست خشک پیر می شود.
در پوست خشک پیر با افزایش سن خصوصا از 50 سالگی به بعد در اثر کاهش غدد مترشحه چربی پوست رو به خشکی می گذارد. در پوست شکننده علاوه بر خشکی، حساسیت فوق العاده ای نیز وجود دارد. فرد هرچه استفاده می کند به حساسیت دچار می شود. چنین پوستی نازک است و افراد مبتلا می توانند پیر یا جوان باشند. این مشکل در خانم ها به ویژه در میان سالگی بیشتر دیده می شود.
پوست خشک اغلب نازک است اما فراموش نکنید که هر پوست خشکی نازک نیست. مثلاً پوست هایی که در اثر تابش آفتاب خشک شده اند به علت افزایش تکثیر سلولی در لایه شاخی نه تنها قدرت حفظ آب را ندارند، بلکه ضخیم هم می شوند. چنین پوست هایی، از پوسته ریزی مناسب و طبیعی برخوردار نیستند.
مکانیسم های ایجاد پوست خشک:
مکانیسم های ایجاد پوست خشک سه دسته می شوند:
-
سرشتی
-
آسیب به سد دفاعی پوست یا اپیدرم
-
به هم خوردن تعادل تمایز سلولی دراپیدرم که این حالت بیشتر در اثر آفتاب بروز میکند.
با توجه به نکاتی که گفته شد پوست خشک دو مشکل عمده دارد:
فاقد هر دو جزء چربی و آب است.
در نتیجه در مراقبت پوست خشک باید هم آب رسانی کنیم هم چربی رسانی. اگر پوستی در اثر کمبود ترشحات چربی خشک شود باید با مصرف کرم ها و درمان های چرب این نوع خشکی را از بین برد ولی اگر پوستی در اثر کم آبی خشک شده باشد باید با مصرف کرم ها و درمان های رطوبت رسان این خشکی را برطرف کنیم.
پوست های خشک به هر دلیلی ممکن است حالت کششی و پوسته ریزی داشته باشند و باید آن را با مواد تقویتی و مرطوب کننده درمان کرد. در غیر این صورت شخص دچار پیری زودرس، چین و چروک و افتادگی پوست می شود.
برای شروع مراقبت از پوست خشک ابتدا باید به تقسیم بندی آن توجه داشته باشیم و تعیین کنیم با چه نوع پوست خشکی روبرو هستیم.
-
پوست خشک ناشی از آفتاب مثل کشاورزان که زیاد در معرض تابش آفتاب هستند (آفتاب سبب ضخیم شدن پوست علاوه بر خشکی آن می شود). برخورد با پوست های خشک ناشی از آفتاب قدری تفاوت دارد چون در این پوست ها تعادل تمایز سلولی در اثر آفتاب به هم می خورد و در نتیجه پوست خشک، ضخیم و چروک دار می شود. به همین دلیل حتماً در درمان آن باید از مواد لایه بردار استفاده کرد که تحت نظر پزشک تجویز میشود. حالا باید از این پوست لایه برداری شده در برابر آفتاب محافظت کرد که این کار با استفاده از ضدآفتاب انجام می شود. ضدآفتابی که بکار می رود باید حداقل SPF معادل 30 داشته باشد.
-
پوست خشک شکننده یا حساس که برای آن از چرب کننده های معمولی مثل وازلین استفاده می شود و محصولات حاوی اوره، اوسرین و مواد التیام بخش مثل آلانتویین، آلوئه ورا، بابونه، عسل و گل رز بدون هر گونه اسانس برای آنها مناسب است.
-
پوست خشک معمولی و پیر شده
ماساژ برای پوست خشک بسیار مناسب است ،چون باعث افزایش خون رسانی و همینطور افزایش ترشح غدد سباسه یا چربی می شود. از اقدامات دیگری که در پاکسازی انجام می شود، استفاده از بخور است. برای پوست خشک مدت بخور زیاد نیست. برای پوست خشک می توان از هیدرودرمی یا آبرسانی استفاده کرد که کارش رطوبت رسانی عمیق است. برای پاک کردن پوست نیز به جای صابون از شیر پاک کن و لوسیون استفاده شود.
نکات قابل توصیه به افرادی با پوست خشک:
-
نوشیدن 8 لیوان آب در روز
-
حتی الامکان از صابون استفاده نشود و شوینده های Soap Free یا فاقد صابون جایگزین آن شود. در غیر اینصورت حتماً بعد از آن مرطوب کننده چرب بکار برد.
-
پرهیز از استحمام مکرر، یک بار دوش گرفتن در روز کافی است و می توان در حمام از روغن های حمام یا Bath Oil استفاده کرد.
-
فرد پس از بیرون آمدن از حمام، 3 دقیقه فرصت دارد که پوست را چرب کند درغیر این صورت پوست خشک می شود، چون نه تنها آبی که حین حمام کردن جذب پوست شده، پس از خروج از حمام تبخیر می شود بلکه آبی که از قبل از هم وجود داشت از دست می رود.
-
از کرم های مرطوب کننده روز و شب که مناسب پوست خشک هستند استفاده کند.
-
پرهیز از آفتاب ضروری است چون آفتاب یکی از عوامل خشک کننده پوست است، ضدآفتاب هایی که بکار می رود باید مناسب نوع پوست باشد.
-
پرهیز از محیط های بسیار سرد و گرم و یا خشک و محافظت از بدن در مکان های با جریان هوای زیاد.
-
احتراز از تماس بیش از حد با مواد شیمیایی، پاک کننده ها و یا حلال ها.
