سرما خوردگی
(Common Cold)
معرفی بیماری:
سرماخوردگی نوع خاصی از عفونت حاد دستگاه تنفسی فوقانی (حلق و بینی) می باشد که از آن به عنوان شایع ترین بیماری در انسان ها یاد می کنند. گرچه می توان سرماخوردگی را یک بیماری ساده و گذرا نامید، با این حال باید توجه داشت که گاهی این بیماری مقدمه ای است برای درگیری با سایر بیماریها و در برخی موارد این بیماری غیرکشنده ممکن است در افرادی با سنین بالای 60 سال عاقبت مرگ را به همراه داشته باشد و یا در کودکان تب حاصله در درجات بالا باعث ایجاد تشنج و آسیب های مغزی در کودک شود.
امروزه با تزریق واکسن های سرماخوردگی در مواردی می توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد. با این حال این شیوه را نمی توان به عنوان راه حلی قطعی و کاملا قابل اطمینان برشمرد.
عامل بیماری سرماخوردگی:
برخلاف برداشتی که از نام این بیماری می شود، سرما عامل اصلی ایجاد این بیماری نیست، بلکه میتوان از آن به عنوان عاملی برای فراهم کردن بستر این بیماری نام برد. در فصول سرما به علت خشکی هوا و به تبع آن خشکی بینی و مجاری تنفسی ، افزایش میزان آسیب پذیری دستگاه تنفسی بدن و به علاوه حضور بیشتر افراد در اماکن بسته و قرار گرفتن در مجاورت افرادی که به این بیماری دچار هستند، احتمال ابتلا به سرماخوردگی شدیداَ بالا میرود.
عامل ایجاد کننده ی بیماری سرماخوردگی را نمی توان یک نوع خاص از ویروس ها دانست. با این حال این گونه می توان گفت که بیماری سرماخوردگی را گروه عظیمی از ویروسها (بیش از 200 نوع) از دسته رینوویروسها و کوروناویروسها می توانند ایجاد کنند که هرساله به تعدادشان افزوده میشود.
در علوم ژنتیکی از ویروس سرماخوردگی به عنوان هوشمندترین نوع ویروس ها یاد می شود؛ یکی از دلایل این شهرت این است که این ویروس ها یک پوشش محافظ بر روی بدنه شان دارند که به آن کپسول نیز گفته میشود که باعث ایجاد مقاومت در ویروس می شود و علاوه بر این تغییر کوچکی در کپسول این ویروس ها ایجاد نوع جدیدی از ویروس را می کند. پس به همین علت واکسن واحدی برای سرماخوردگی وجود ندارد. تنها سالانه واکسن فراگیرترین نوع ویروس تولید میشود.
شیوه انتقال بیماری:
ویروس سرماخوردگی را میتوان با سهل انگاری به راحتی از راههای زیر انتقال داد:
- سرفه .
- عطسه .
- تماس دست آلوده با مخاط دهان چشم و یا بینی .
- ایجاد تماس های دهانی .
- استفاده از لیوان، قاشق و یا دیگر مواردی که با ترشحات مخاطی دهان بینی و یا چشم فرد بیمار در تماس بوده است .
دوره های پیشرفت بیماری:
کل مدت بیماری سرماخوردگی به صورت معمول از یک تا دو هفته می باشد.
در روزهای 2 و یا 3 پس از ورود ویروس به بدن انسان، علائم بیماری نمایان می شود.
و زمان واگیر بودن این بیماری در روزهای 2 تا 4 پس از بروز علائم می باشد.
علائم بیماری سرماخوردگی:
• از بارزترین علائم میتوان به عطسه اشاره کرد
• گرفتگی و آبریزش بینی به صورت مایع شفاف رنگ
• قرمزی و آبریزش چشم
• درد در ناحیه گوش و گلو
• سرفه های خفیف و سرفه های شدیدتر در شب هنگام
• سوزش و خارش بینی و از بین رفتن حس بویایی و چشایی
• تب کم در مواردی کم و کوتاه مدت
• ایجاد مشکلات تغذیه در کودکان و بی قراری آنها
• سردرد نیز در برخی افراد
• کسلی و خستگی و بی حالی
درمان بیماری:
به علت ایجاد سرماخوردگی توسط ویروس ها، این بیماری بوسیله ی آنتی بیوتیک ها قابل درمان نمی باشد زیرا آنتی بیوتیک ها فقط بر میکروب ها و باکتری ها اثرگذار هستند.
به همین علت بیماری سرماخوردگی باید دوره ی خود را بگذراند تا بیمار بهبود یابد.
در این مواقع ما برای درمان، سعی در دفع هرچه سریعتر ویروسها و همچنین کم کردن علائم بیماری کوشش می کنیم.
1. استفاده از داروهایی مانند مسکن ها و تب برها به ویژه استامینوفن برای پایین آوردن درجه تب و کم کردن دردهای مفصلی و عضلانی.
2. استفاده از داروهایی مانند آنتی هیستامین، دیفن هیدرامین و لوراتادین برای کم کردن علائم مشابه حساسیت و سرفه بسیار کمک می کند.
3. استفاده از داروهایی مانند آمانتادین که داروهای ضد ویروس میباشند نیز مفید است (البته باید در نظر داشت که مصرف داروها به ویژه این دارو حتما باید با صلاحدید پزشک و تجویز او انجام شود).
4. استفاده از داروهایی مانند پزودوافدرین و فنیل افرین نیز برای گرفتگی بینی مفیدند.
5. استفاده از سرم فیزیولوژیک و شستشوی بینی به باز شدن بینی، حس سبک شدن سر و سینوس ها و دفع ویروس بسیار کمک می کند.
6. استفاده از بخور آویشن و یا اکالیپتوس و حتی بخار آب به تنهایی در تسریع بهبود سرماخوردگی بسیار مفید است.
7. همچنین غرغره کردن آب نمک و مسواک زدن باعث سرعت بهبودی و کم شدن گلودردهای احتمالی می شود.
8. استراحت کردن نیز در سرعت بهبودی بی نهایت موثر است.
9. حمام آب گرم هم (در صورت رعایت نکات بعد از حمام) به بیمار کمک میکند تا زودتر بهبودی کسب کند.
10. به علاوه بهتر است بیمار، شب هنگام بالشی اضافه زیر سر خود بگذارد تا از گرفتگی بینی او کم شود.
11. در ضمن نکشیدن سیگار نیز برای افراد سیگاری توصیه می شود.
12. ورزش کردن هم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. (البته این مورد بیشتر به پیشگیری از بیماری کمک می کند.)
تغذیه در هنگام سرماخوردگی:
1. بهتر است در این مواقع مصرف مایعات خود را بالا ببریم.
2. استفاده از ویتامین ث ، به بیمار کمک میکند تا زودتر سلامتش را به دست بیاورد. (در مرکبات به خصوص پرتقال و انواع لیمو)
3. نوشیدن مایعات گرم مانند سوپ و آش برای بیمار بسیار مقوی است.
4. خوردن اسیدهای چرب، امگا 3 و امگا 6 نیز در بهبود بیمار موثر است. (امگا 3 موجود در انواع ماهی، تخم کتان و کدو حلوایی و روغن شاهدانه و امگا 6 موجود در تخم کتان و تخم کدو حلوایی و آفتابگردان می باشد)
5. غلات سبوس دار و حبوبات نیز منبع خوبی از انواع ویتامین ب می باشند که برای بیمار مفید است.
6. آهن و روی نیز باعث تقویت سیستم دفاعی بدن میشوند که در سیر و جگر موجودند.
و دیگر مواد مغذی و معدنی و ویتامین ها برای بدن در حالت ضعف مفیدند.
