بسیاری از داروها ئیکه برای بیماریهای مختلف تجویز می شوند، می توانند عملکرد جنسی طبیعی در مردان را دچار اختلال نمایند، که بعضاً نیز این اختلال بسیار شدید خواهد بود. علت آن عوارض جانبی نا خواسته ای است که بعضی از داروها دارند. در مردانیکه از قبل دارای عملکرد جنسی غیر طبیعی هستند، بایستی حداکثر تلاش را کرد که بیماری آنها با داروهائی که کمترین عارضه را دارند، درمان شود. ایجاد مشکلات جنسی برای بیمار، سبب می شود که تحمل بیمار نسبت به داروی مسبب کم شده و سر خود دارو را قطع کند، که این امر گاهاً منجر به عوارض خیلی خطرناکی می گردد. هدف از طرح این موضوع این است که خوانندگان گرامی آگاهی پیدا کنند که تمامی اختلالات جنسی ناشی از بیماری مجزائی نیستند و در بسیاری از موارد علت آن داروئی است که فرد مصرف می کند، و این علت اختلال جنسی، از مواردی است که به راحتی و بسرعت قابل درمان می باشد.
تقریباً نصف مردانیکه بیش از 65 سال سن دارند، روزانه بطور متوسط سه نوع دارو برای بیماربهای مختلف مصرف می نمایند. در سطور بعدی مهمترین داروهائیکه سبب اختلالات جنسی می شوند، مختصراً توضیح داده خواهند شد. اختلالات جنسی در مردان را به سه دسته بزرگ تقسیم می کنند: اختلال در نعوظ، اختلال در انزال و اختلال در میل جنسی. در نتیجه می توان اثرات داروها را در ایجاد هر یک از اختلالات فوق بررسی نمود.
1. داروهای ضد فشار خون: تقریباً 50 درصد مردان در دهة 60 زندگی از داروهای ضد فشار خون استفاده می نمایند. متیل دوپا امروزه کمتر استفاده می شود. این دارو در 30-20 درصد مردانیکه از آن استفاده می کنند، سبب ایجاد اختلال در نعوظ می شود. از داروهائیکه بطور وسیع در درمان فشار خون استفاده می شود، مدرّها یا داروهای زیاد کنندة ادرار هستند. سردستة این داروها، هیدروکلروتیازید می باشد، که علاوه از اینکه میل جنسی را کاهش می دهد، می تواند سبب اختلال در نعوظ نیز گردد. از دیگر داروهائیکه خیلی در درمان فشارخون استفاده می شوند پروپرانولول و آتنولول می باشند. آتنولول در 10 درصد مردان سبب ایجاد اختلال نعوظ می شود، علاوه از آن، سبب کاهش میزان هورمون مردانه یا همان تستوسترون در خون می گردد. پروپرانولول در 15-10 درصد مردان سبب اختلالات جنسی بیشتر به شکل اختلال در نعوظ می شود. داروی ضد فشار خون دیگر که زیاد استفاده می شود، پرازوسین است. در کشور ما این دارو بیشتر برای درمان مشکلات ادراری در بزرگی خوش خیم پروستات تجویز می شود. حدود 30 درصد بیمارانیکه پرازوسین را همراه با یک داروی مدرّ استفاده می نمایند، مبتلا به اختلالات جنسی خواهند شد. داروی دیگر که بطور خیلی وسیع برای درمان مشکلات ادراری در بزرگی پروستات استفاده می شود، تامسولوسین است. این دارو در کوتاه مدت در 10 درصد مردان و در دراز مدت در 30 درصد مردان سبب اختلال در انزال می گردد. وراپامیل و آملودیپین از دیگر داروهای ضد فشار خون هستند که زیاد استفاده می شوند. میزان عارضة اختلال جنسی با این دو دارو کمتر از داروهای فوق الذکر می باشد، ولی آنها در تعداد اندکی از بیماران سبب کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی می شوند. کاپتوپریل و آنالاپریل از جمله داروهای ضد فشار خون هستند که عوارض جنسی خیلی اندکی دارند.
2. داروهای ضد افسردگی: این دسته از داروها مهمترین گروه داورئی هستند که سبب اختلالات جنسی در مردان و زنان می شوند. میزان اختلال جنسی با مصرف این داروها حدود 30 درصد است. نسل جدید داروهای ضد افسردگی عوارض جنسی اندکی دارند. کلومیپرامین، ایمی پرامین و آمی تریپتیلین جزو ضد افسردگیهای سه حلقه ای هستند که هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرند. کلومیپرامین و ایمی پرامین بیشترین اثر سوء را در عملکرد جنسی دارند. حتی با کمترین دوز کلومیپرامین ممکن است اختلال جنسی ایجاد گردد، ولی اختلال جنسی ناشی از آمی تریپتیلین بستگی به دوز آن دارد. کلومیپرامین در 40 درصد مردان سبب اختلال در انزال، در 20 در صد موارد سبب کاهش میل جنسی و در 20-15 در صد موارد سبب اختلال در نعوظ می گردد. میزان اختلالات جنسی با ایمی پرامین در حد متوسط و این میزان با آمی تریپتیلین حداقل است. ایمیپرامین بیشتر سبب اختلال در ارگاسم در خانمها و سبب اختلال در انزال در آقایان می شود. 55 درصد خانمهائیکه ایمی پرامین مصرف می کنند در رسیدن به ارگاسم مشکل پیدا می کنند. از این دسته داروها نورتریپتیلین کمتر از همه عارضة جنسی دارد.
