چگونگی بروز نوروپاتی:
حدود60 % بیماران ديابتی به نوروپاتي مبتلا می‌شوند که اغلب بدون علامت است. این بیماری معمولاً در افراد سيگاري بالاي40 سال و كساني كه قند خون خود را کنترل نمی‌کنند، ظاهر می‌شود. فشار خون بالا نیز ممكن است سبب فقدان رگهاي خوني كه اكسيژن و مواد غذايي را به اعصاب منتقل ميكنند، شود. همچنين قندخون بالا روي بعضي فعاليتهاي شيميايي اعصاب تاثیرگذار است.
انواع نوروپاتی:
1)نوروپاتی دیابتیک
2)نوروپاتی غیر ارادی
3)پلی نوروپاتیک
4)مونو نوروپاتیک
5)نوروپاتی خارجی
تعریف نوروپاتی خارجی: از جمله شایع ترین انواع این بیـمـاری، نـوروپاتی خارجی اسـت کـه بر روی رشتـه‌هـای عصبی خـارجی تـاثیر مـی‌گذارد. ایـن اختـلال هم بر روی اعـصـاب حسی و هم بر روی اعصاب حرکتی که رابط میـان مغز، ستون مهره ها و سـایر قسـمت های بـدن هستند، تـاثیرگذار است.
6)نوروپاتی حسی- حرکتی:
علائم:
-بي‌حسي و كرختي يا عدم احساس درد و حرارت
-درد شديد و گرفتگي در اندامها
-حساسيت بيش از حد به لمس
-از بين رفتن تعادل بدن
7)نوروپاتي كانوني:
اين نوع نوروپاتي معمولاً به‌صورت ناگهاني بروز مي‌كند و روي اعصاب خاصي اثر ميگذارد.
علائم:
1)درد ران‌ها
2)درد شديد در ناحيه لگن
3)درد قفسه سينه، معده يا پهلوها
4)ناتواني در ديدن اشياء
5)دوبيني
6)بي‌حسي يك طرفه صورت
7)مشكلات شنوايي
8)نوروپاتي خودكار يا اتونوم:
علائم:
1)مشکل در كاركرد مثانه مانند: عدم تخليه كامل مثانه و تكرر ادرار
2)كاهش توان جنسي
3)اختلال در تخليه معده
4)مشكلات گوارشي مانند احساس سنگینی معده
5)اختلال در بلع غذا
6)اسهال يا يبوست
7)كاهش وزن
8)کاهش شديد فشار خون، زماني كه فرد از حالت نشسته به وضعيت ايستاده بر ميگردد.
9)تعريق
9)نوروپاتی معجونی:
دردهای نوروپاتی معجونی از دردهای مزمنی هستند که به دنبال آسیب بافتی ایجاد می‌شود. در دردهای نوروپاتی، رشته‌های عصبی ممکن است خسارت دیده یا نا کارآمد شوند. این رشته‌های عصبی علائم غیر صحیحی را به بخش‌های دیگر درد انتقال می‌دهند. تاثیر شدید صدمه به رشته عصبی شامل: تغییر در کارکرد عصب، در محل صدمه و در محیط پیرامون صدمه است.
10)نوروپاتیک سندرم پای خیال:
این در زمانی رخ میدهد که یک بازو یا پا در اثر بیماری یا صدمه از بدن جدا شده باشد ولی مغز هنوز پیامهای درد را از اعصابی که منشا انتقال پیام از محل قطع شده است دریافت میکند.
11)نوروپاتی محیطی:
بیماران مبتلا به نوروپاتی محیطی ممکن است شرایطی مانند خارش، بی‌حسی، ضعف و دردهای شدید را تجربه کنند. نوروپاتی محیطی اختلال در اعصابی است که از مغز و نخاع ناشی می‌شوند. دیابت و نورالژی پس از هرپس، شایع‌ترین دلایل ایجاد نوروپاتی محیطی هستند. در چنین شرایطی نوروپاتی محیطی به عنوان ایدیوپاتیک(بدون علت) شناخته خواهد شد.
علل:
در این نوع بیماری با گذشت زمان و تاخیر افتادن در روند درمان، احتمال آسیب بیماری و شدت آن افزایش می‌یابد. این اعصاب به عروق و غدد عصب‌دهی می‌رسانند. در اثر بروز بیماری دیابت، اعصاب محیطی و اعصاب خودکار(سمپاتیک‌ها و پاراسمپاتیک‌ها) دچار آسیب می‌شوند. اعصاب محیطی وظیفه انتقال حس‌های پوستی را به عهده دارند و نیز سبب حرکت ارادی عضلات می‌شوند. آسیب اعصاب به‌دلیل نارسایی در تغذیه رشته‌های عصبی به وسیله عروق، فرد را مستعد بیماری دیابت میکند.
بیماران دیابتی در 10 تا 20 سال بعد از شروع بیماری دچار آسیب اعصاب می‌شوند. آسیب اعصاب محیطی، (اعصابی تلقی می‌شوند که از جمجمه یا نخاع بیرون می‌آیند و به سمت چشمها، زبان، صورت و گوش‌ها حرکت می‌کنند. )این اعصاب به عضلات ارادی بدن، حرکت می‌دهند. اعصاب نخاعی شاخه‌های حسی نیز دارند و منجر به احساس، حس‌های لمس ، حرارت و درد می‌شوند.
نوروپاتی دیابتی(آسیب به اعصاب) معمولاً به‌صورت مرحله‌ای ایجاد می‌شود در اوایل، بیماری بیشتر به شاخه‌های حسی اعصاب محیطی آسیب وارد میکند. بیمار با علائمی مانند سوزن سوزن شدن و گرفتگی دست‌ها و پاها مواجه می‌شود. بعد از این مرحله شدت درد افزایش می‌یابد و حتی ممکن است فرد با بی‌حسی رو به رو شود. آسیب به اعصاب خودکار نیز در بیماران دیابتی رخ میدهد. این اعصاب به بخش‌هایی عصب دهی می‌کنند که عملکرد غیرارادی دارند مثل: قلب، عضلات صاف احشاء، ارگان‌های داخلی و غدد.
مهم‌ترین مشکل بیمار در دستگاه گوارشی او دیده می‌شود که در این حالت معده دچار بی‌حرکتی و تأخیر در تخلیه ادرار شده و فرد درد معده، تهوع و استفراغ را احساس میکند. یبوست یا اسهال از دیگر مشکلات در این بیماران است .اختلال ریتم طبیعی قلب، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را در آنها افزایش میدهد. به افرادي كه دچار اختلال هضم غذا هستند، پيشنهاد مي‌شود كه تعداد وعدههاي غذايي را افزايش دهند و ميزان غذاي مصرفي در هر وعده را كم كنند، همچنين از مصرف غذاهاي پرچرب و فيبردار دوری کنند. ايستادن و نشستن آهسته، ميتواند از سرگيجه آن ها جلوگيري كند؛ همچنين براي بهبود ضعف اندامها بهتر است از فيزيوتراپي استفاده کنند. به دليل وجود عفونت ادراري در مبتلايان به نوروپاتي ديابتي، لازم است مبتلايان به ديابت آب و مايعات بيشتر بنوشيد و اگر دچار تكرر ادرار هستند، سعي كنند در فواصل منظم مثلاً هر 3 ساعت يكبار ادرار خود را تخلیه کنند.
عوامل تشدید کننده:
1)کمبود ویتامین به ویژه ویتامین B12 و فولات
2)الکل
3)دیابت ملیتوس
4)شینگلز(نورالژی پس از هرپس)
5)قرار گرفتن در معرض سمومی از قبیل فلزات سنگین، ترکیبات طلا،
سرب، آرسنیک، جیوه و آفت کش های ارگانوفسفره
6)بیماری‌های ارثی از قبیل نفروپاتی آمیلوئید یا بیماری Charcot-Marie-Tooth(بیماری ارثی نورولوژیکی)
7)ایدز خواه در اثر بیماری یا استفاده از داروهای مورد استفاده در درمان مانند سیفلیس و نارسایی کلیوی
8)بیماری های اتوایمیون از قبیل لوپوس، آرتریت روماتوئید یا
سندرم گلین باره
9)داروهای مورد استفاده در درمان سرطان از قبیل وین کریستین(Vincasar Oncovin) و سایر داروها(آنتی بیوتیک‌هایی از قبیل مترونیدازول(Flagyl) و ایزونیازید(Nydrazid Laniazid)
10)داروها، دیابت، شینگلز، نارسایی کلیوی و کمبود ویتامین می‌توانند، فرد را مستعد به نوروپاتی کنند.
11)جراحی ستون فقرات
12)قطع عضو
13)مشکلات کمر، پا و لگن
14)شیمی درمانی
15)دیابت
16)مشکلات عصب صورتی
17)مالتیپل اسکلروز multiple sclerosis
18)زونا
عوارض:
موارد خفیف با تشخیص و درمان بهبود می‌یابند ولی موارد شدید آن ممكن است غیرقابل علاج باشند.
نقش عفونت‌ها:
بدن بیمار دیابتی نسبت به عفونت حساس است. اگر دیابت درمان نشده باشد، به‌دلیل کاهش مقاومت بدن در مقابل عوامل عفونی به راحتی بیمار مبتلا به عفونت‌های غیر قابل درمان می‌شود.
فعالیت ها:
در صورت وجود اختلال در حفظ تعادل، استفاده از عصا یا سایر وسایل کمکی هنگام راه رفتن ضروری است. نصب نرده در نزدیك وان حمام به عنوان تكیه‌گاه دست برای جلوگیری از لیز خوردن.
مصرف مكمل‌های ویتامینی و موادمعدنی بسیار ضروری است. مصرف پیریدوكسین(ویتامین B6) ممكن است سودمند باشد.
عوارض آترواسکلروز:
آترو اسکلروز به‌طور معمول با دیابت همراه است، به‌خصوص اگر بیمار دیابتی سالمند باشد. اگر آسیبی به پوست بیماران دیابتی مبتلا برسد، زخم یا آسیب به‌وجود آمده، دیرتر التیام می‌یابد. ممکن است آترواسکلروز یا عوارض دیگرعروقی به چشم بیمار نیز آسیب برساند که نتیجه آن احتمالاً کوری نسبی یا کامل خواهد بود. قلب و شریان‌های کرونر نیز از این آسیب در امان نخواهند بود. پاها که اغلب عروق آنها به درجات مختلف، از خفیف تا شدید، تخریب می‌شوند، پیدایش"قانقاریا" در یک یا هردوی آنها، ظاهر می‌گردد.
رژیم غذایی در بیماران دیابتی مبتلا به آترواسکلروز:
-کاهش مصرف کلسترول
-جایگزین کردن مقداری از چربی‌های اشباع با روغن‌های غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع چند باندی به‌طور روزانه
علائم درد عصبي ديابت:
درد عصبي ديابت از اختلالات عصبي است كه پس از مدتي، اعصاب پاها، بازوها و دست‌ها را درگير مي‌كند. علت آن، بالا رفتن شديد گلوكز خون در مدت زمان طولاني است. شيوع اين بيماري در ميان افراد مبتلا به ديابت حدود 60 تا 70% است. اين مشكلات عصبي ممكن است در هر زماني بروز کنند، ولي احتمال آن با افزايش سن و طولاني‌تر شدن مدت زمان ديابت بالاتر مي‌رود. ميزان درد عصبي ديابت، در افرادی که 25 سال به ديابت مبتلا بوده‌اند، شدت بیشتری دارد.
به طور كلي، 4 نوع نوروپاتي ديابتي وجود دارد كه بسته به نوع، علائم و دلايل بروز آنها با يكديگر تفاوت دارند. يك فرد ممكن است علائم يك يا چند نوع از اين بيماري را با هم داشته باشد. در واقع، بسته به اعصاب خاصي كه تحت تأثير قرار گرفته‌اند، علائم اين بيماري از درد تا بي‌حسي، مشكلات سيستم گوارشي، مجاري ادراري، عروق خوني و قلب متغیر است. در برخي افراد اين علائم خفيف هستند يا فرد علامتي ندارد. در برخي ديگر نوروپاتي ديابتي ممكن است دردناك، ناتوان كننده و حتي كشنده باشد. آسيب عصبي وارده در اين بيماري به دلايل زير رخ میدهد:
1)عوامل متابوليكي مثل قند خون بالا، ديابت طولاني مدت، سطوح چربي‌خون غير معمولي، و كاهش سطح انسولين
2)عوامل عروقي عصبي كه منجر به آسيب عروق خوني حامل اكسيژن و مواد مغذي اعصاب مي‌شوند.
3)عوامل خود ايمني كه منجر به التهاب اعصاب مي‌شود.
4)آسيب‌هاي مكانيكي وارده به اعصاب همچون سندروم تونل كارپال مچ
5)وراثت كه احتمال بروز بيماريهاي عصبي را بالا مي‌برد.
6)سيگار كشيدن و مصرف الكل
