بیماری صرع(Epilepsy):
اختلالات مزمن و عدم کارکرد صحیح مغز، بیماری صرع را به وجود می‌آورد. صرع یک بیماری مغزی است که موجب قطع ارتباط طبیعی بین سلول‌های عصبی مغزی میشود.
اغلب حملات این بیماری در صبح زود و یا زمان استراحت رخ می‌دهند و تشدید علائم آن معمولاً در شب افزایش می‌یابند. اگر تشنج به‌صورت ناگهانی و دراز مدت در فرد ایجاد شود، آن را صرع می‌گویند.
صرع، كه گاهی تشنج نیز به آن می‌گویند، یك علامت است نه یك بیماری. این بیماری در هر 2 جنس به یک میزان شایع است و مسری نمی‌باشد. حمله صرع به دليل قطع ناگهاني فعاليت الکتريکي در مغز، به وجود مي‌آيد.
«اپی‌لپسی» یا صرع حالتی است که برخی تشنج‌ها در مغز به‌طور متناوب و با فاصله زمانی ایجاد می‌شوند. البته این تشنجات به محل نفوذشان در مغز، علائم و نوع تشنج و صرع بستگی دارند.
بروز یک‌بار تشنج هیچ‌گاه صرع نیست بلکه با تجدید 2 تا 3 بار تشنج، پزشک به تشخیص صرع پی می‌برد.
با عبور کردن پیام‌ها از سلول‌های مغز و توقف ناگهانی آن‌ها که منجر به تغییر حالات روحی و جسمی در فرد می‌شوند، بیماری صرع شکل می‌گیرد.
انواع صرع:
1-صرع جزئي(Partial Seizures):
هنگامي که آسيب فقط در يک طرف مغز باشد، صرع جزئي ایجاد میشود. اغلب مصروعین با این نوع صرع مواجه می‌شوند.
قبل از اين که حمله شروع شود، بيمار احساس مي‌کند که حالش بد است. اين احساس‌ها شامل: تغييرات بينايي، تغييرات بويايي و شنيدن صداهاي نامفهوم مي‌باشد.
اين نوع صرع به 2 قسمت تقسيم مي‌شود:
*نوع ساده:
اين نوع صرع درکمتر از 1 دقيقه طول مي‌کشد. علائم ظاهر شده در فرد، به محلي از مغز که درگير شده، بستگی دارد. اگر قسمت تحتانی مغز درگير شده باشد، بر روي ديد و عضلات تاثیر مي‌گذارد، براي مثال عضلات انگشتان، بازو و پا دچار گرفتگی مي‌شوند.
علائم:
-حالت تهوع
-تعریق بالا
-رنگ پریدگی
*نوع پيچيده:
در اين نوع فعاليت قسمت گيجگاهي مغز يا محلي در مغز که احساسات و حافظه را در بر دارد، دچار اختلال مي‌گردد. صرع پیچیده بين 1 تا 2 دقيقه ادامه دارد.
علائم:
-گريه کردن
-دويدن
فرياد زدن
-خنديدن
-دست زدن
2-صرع عمومي:
هر 2 قسمت مغز را درگیر می‌کند و فرد ناگهان بي‌هوش مي‌شود. اين نوع صرع شامل:
*صرع غايب:
علائم:
-باز شدن دهان
-چشمک زدن و بيهوشي
مدت زمان صرع عمومی تا 30 ثانیه در فرد ادامه دارد.
*صرع بي صدا:
فرد مبتلا به این نوع صرع به‌صورت ناگهانی عضلاتش دچار گرفتگی می‌شوند.
*صرع عمومي کلي:
علائم:
-خم شدن پاها و بازوها
-لرزش شدید در تمامی نقاط بدن
-سردرد
-کاهش دید
-احساس درد
*صرع حرکتي:
در اين نوع صرع، عضلات به سرعت شروع به حرکت می‌کنند.
*صرع تب:
اين نوع صرع در اثر تب بالا در فرد ظاهر میشود.
3-صرع سمپاتيك:
بروز تشنج همراه با اختلال در سیستم عصبي را نشان می‌دهد.
4-تشنجاتي كه همراه با حالات ساختاري خارج از سيستم عصبي مركزي است. مانند نارسایی در كليه‌ها
5-حملاتي كه بدون حالات ساختاري موجود در داخل يا خارج سيستم عصبي، بروز می‌کنند.
6-صرع كانونی:
در این نوع صرع، یك قسمت از بدن دچار تكان‌های غیرقابل كنترل میشود. این حالت تكان خوردن به قسمت‌های دیگر بدن نیز گسترش می‌یابد و ممكن است تمام بدن شروع به تكان خوردن کند اما فرد هوشیاری خود را به‌طور کامل از دست نمی‌دهد.
7-صرع لوب گیجگاهی مغز:
رفتاری غیر طبیعی كه با شخصیت فرد هم‌خوانی ندارد، بروز می‌کند، مثلاً ممكن است ناگهان فرد عصبانی شود یا از خود خشونت بروز دهد، بدون دلیل بخندد و یا حركات بدنی نا متعارف از خود نشان دهد.
انواع حملات در بیماری صرع:
1-حمله‌هاي يك طرفه:
در این حمله، تخليه الكتريكي در قسمتی از نواحي آسيب ديده(كورتكس) ظاهر میشود ولی فرد به سرعت هشياري خود را از دست نمي‌دهد. به اين نوع حمله، صرع حسي مركزي گفته میشود.
2-حمله تعميم يافته:
تغييرات 2 طرفه و هم زمان در 2 نيمكره مغز ایجاد می‌شوند و فرد هشياري خود را از دست مي‌دهد. صرع گرندمال(تونيك- كلونيك)، آبسنس يا پتي مال و اسپاسم شيرخواران مربوط به اين نوع حمله مي باشند.
تغییرات روانی در صرع:
تغییرات روانی صرع 2 نوع است:
1)تغییرات گذرا:
در این حالت سطح هوشیاری فرد کاهش می‌یابد و حتی ممکن است فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزانه نیز نباشد.
2)تغییرات ثابت:
تغییر در رفتار، احساسات ناپایدار و افکار نامعلوم از مهم‌ترین علائم آن به شمار می‌آیند.
تشنج چیست؟
تشنج ناشی از نوعی اختلال در کارکرد مغز است. حملات شديد عضلاني، غير قابل پيش بيني و کنترل، فرد را با تشنج رو‌به‌رو می‌کنند.
البته امکان دارد بیخوابی‌های طولانی مدت، گرسنگی شدید یا مصرف برخی از داروها، تشنج را تشدید کنند که تغییر در وضعیت هوشیاری یا بروز حركات غیرطبیعی از مهم‌ترین علائم آن محسوب می‌شوند.
تشنج‌های شایع در بیماران صرع:
1)تشنج‌های پارسیل(موضعی) عبارت است از:
تشنجی که از قسمت کوچکی در مغز شروع میشود.
تشنج‌های پارسیل موضعی به‌وسیله دیس شارژهای کورتیکال ظاهر می‌شوند. در این نوع تشنج‌ها علائم حرکتی، حسی، اتونوم یا روانی به چشم می‌خورند.
در تشنج پارسیل، فرد متوجه اطراف خود نیست و ممکن است اعمال تکراری مثل قدم زدن، مالیدن دستها به هم، پلک زدن مکرر و چرخیدن را داشته باشد که پس از پایان تشنج، اصلاً آن¬ها را به یاد نمی آورد.
این تشنج معمولاً از نقطه ای خاص در مغز شروع میشود و درمان نشدن آن می تواند به اختلال حافظه منجر شود.
2)تشنج‌های ژنرالیزه(محلی):
تشنجی که هر 2 قسمت مغز را درگیر می‌کند.
3)تشنج‌های پارسیل کمپلکس(تشنج‌های سایکو موتور و لب گیجگاهی):
این نوع از تشنج، منجر به اختلال در سطح هوشیاری فرد میشود.
اختلال هوشیاری به معنی عدم توانائی واکنش فرد به محرک‌های خارجی، تغییر در مفاهیم و ادراک است.
4)تشنج های ژنرالیزه شامل:
تشنج‌های آبسنس، تونیک، میوکلونیک، آتونیک، تشنج‌های تونیک- کلونیک
*تشنج‌های آبسنس شامل:
شروع ناگهانی اختلال در واکنش به محرکات محیطی
در اغلب موارد مدت زمان تشنج آبسنس 10 ثانیه یا کمتر طول می‌کشد و ممکن است با علائم خفیف کلونیک، آتونیک و اتوماتیسم همراه باشد. شروع این نوع تشنج، معمولاً بین 5 تا 12 سالگی است.
از علل این نوع تشنج:
-تومورها
-حوادث
-تصادفات
و ضربه‌های مغزی می‌باشند.
در این نوع تشنج، فرد برای 10 تا 15 ثانیه هوشیاری خود را از دست می‌دهد، به اطراف خیره میشود و پس از بازگشت هوشیاری، چیزی را به یاد نمی‌آورد.
*تشنج‌های تونیک شامل:
منجر به افزایش ناگهانی عضلات در اندام‌ها میشود.
در این بیماری، هوشیاری به‌طور نسبی یا کامل از بین می‌رود و علائم "نفرنومیک" در فرد ظاهر می‌گردد.
*تشنج های آنفرتیک:
از دست دادن ناگهانی عضلات، از علائم بارز آن میباشد.
این عضلات ممکن است محدود به یک گروه عضلانی نظیر عضلات گردن شوند و یا تمامی عضلات را درگیر کنند و فرد را با عدم تعادل در راه رفتن، مواجه نمایند. تشنج‌های نفرنیک نسبتاً نادر هستند و معمولاً بین سنین 1 تا 7 سالگی ایجاد می‌شوند.
*تشنج های میوکلونیک:
این بیماری اغلب در اوائل کودکی، بروز می‌کند.
از جمله علائم آن میتوان به:
-از دست رفتن هوشیاری، همراه با هیپوتونی ناگهانی یا یک اسپاسم نفرنیک ژنرالیزه
این علائم معمولاً تا 2 دقیقه ادامه دارند و در بخشی از مغز ظاهر می‌شوند.
*تشنج‌های نفرنیک کلونیک(گراندمال):
تشنجی که با بی¬هوشی، سقوط از ارتفاع، کبود شدن وگرفتگی عضلات همراه باشد، تشنج گراندمال می¬گویند.
قبل از این مرحله، تشنج نفرنیک- کلونیک با پرش‌های 2 طرفه در اندام ها یا حرکات تشنجی در فرد ظاهر می‌شوند.
