نخاع در درون کانال استخوانی قرار دارد و از پشت سر هم قرار گرفتن مهره‌ها تشکیل می‌شود. یکی از علل شایع کمردرد تنگی کانال نخاعی است. اگر به دلایلی این کانال تنگ شود، فضای مورد نیاز نخاع کاهش یافته و منجر به وارد آمدن فشار به اندام تحتانی و اعصاب نخاعی می‌شود.
بیماری تنگی کانال نخاعی(Spinal Canal Stenosis):
به باريك شدن بخش تحتاني مسير عبور نخاع(كانال نخاعي) در ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی گفته می‌شود. این بیماری ممکن است در هر ناحیه‌ای از نخاع بروز نماید. شایع‌ترین اختلال به‌صورت تنگی کانال نخاعی گردنی، در ناحیه‌ی گردن و تنگی کانال نخاعی کمری در ناحیه‌ی تحتانی کمر ایجاد می‌شود. در بین مهره‌ها، دیسک‌های بین مهره‌ای و مفاصل فاست نخاعی وجود دارد که با افزایش سن، از حالت اسفنجی آن‌ها کاسته می‌شود. استخوان‌ها و لیگامنت‌های مفاصل فاست نخاعی بهعلت آرتریت یا ورم مفاصل، ضخیم‌تر شده و سبب وارد آوردن فشار به داخل کانال و مجرای نخاعی می‌شود.
این تغییرات سبب باریک شدن مجرای نخاع کمری شده که موسوم به تنگی کانال نخاعی(spinal stenosis) است. تنگی کانال نخاعی می‌تواند نسبی و یا کامل باشد ولی اغلب بر اثر تغییرات"دژنراتیو" و تحلیل رفتگی ستون فقرات، ایجاد می‌شود.
لیگامنت‌های ضخیم شده:
رشته‌های محکمی که به نگه داشتن استخوان‌های ستون فقرات در کنار یکدیگر کمک می‌کنند و به مرور زمان سفت و ضخیم میشوند. ضخیم شدگی همراه با برآمدگی به درون مجرای نخاعی می‌تواند طناب نخاعی را باریک و تنگ کرده و بر بافت عصبی فشار آورد.
مهم‌ترین علل تنگی کانال نخاعی عبارتند از:
*تنگی کانال مادرزادی
*ضخیم شدگی یا"هیپرتروفی" لیگامان زرد(فلاوم) و مفاصل"فاست"
*كلسيفيكاسيون يا رسوب كلسيم بر روي تاندون‌ها و ليگامان‌هاي مختلف كه منجر به ضخيم و سفت شدن آن‌ها مي‌شود.
*رشد استخوان لبه‌ي مهره‌ها و مفاصل بين مهره‌اي
*فتق ديسك‌هاي بين مهره‌اي كه حتي با مقادير كم نيز باعث ايجاد علائم تنگي كانال نخاعي مي‌شوند.
*لغزش مهره(به‌ویژه در موارد لیزخوردگی‌‌های شدید)
*آسیب‌های دیسک بین مهره‌ای و فتق دیسک بین مهره‌ای
*عفونت‌ها
*هر عامل توده مانندی که باعث فشار به نخاع یا ریشه‌های عصبی گردد.(فشارهای ناشی از تومورها)
*اختلال در وضعیت مفاصل بین مهره‌ای پشتی
*ضخیم شدگی یا هیپرتروفی لیگامان زرد(فلاوم) و مفاصل فاست
*"اسپوندیلولیستزیس"
*ضایعه تومورال و عوامل عفونی
*رسوب کلسیم بر روی تاندون‌ها و لیگامنت‌ها
*رشد استخوان لبه‌ی مهره‌ها و مفاصل بین مهره‌ای
*لغزش مهره‌ها روی یکدیگر
*تروما برای مثال در اثر ضربه‌های مکرر و تصادفات
علل شایع:
1)بیماری پاگت استخوان:
در این بیماری، استخوان‌های جدید ایجاد میشوند. این بیماری استخوان‌هایی را ایجاد می‌کند که به‌صورت غیر طبیعی بزرگ هستند و در صورت بروز در ستون فقرات و نخاع از میزان فضای موجود در مجرای نخاعی می‌کاهند.
2)بیماری آکوندروپلازی:
این اختلال ژنتیکی در اوائل کودکی، منجر به کوتاه ماندن قد می‌شود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، در هنگام تولد دارای مجاری نخاعی باریک می‌باشند.
بیماری آکندروپلازی نوعی کوتاهی قد است که در آن بازوها و پاهای کودک به نسبت طول بدن کوتاه‌تر هستند. علاوه بر این، اغلب تنه طبیعی و سر بزرگ‌تر است.
بیمار دچار آکندروپلازی، از بدو تولد دچار کوتاه شدگی اندام‌ها و انگشتان، تنه‌ی نسبتاً باریک، شکل سه شاخه‌ی دست‌ها، ماکروسفالی(جمجمه‌ی بزرگ) و پیشانی برجسته است.
3)تومورهای نخاعی:
زائده‌های غیرطبیعی می‌توانند داخل طناب نخاعی، درون غشاهای پوشاننده‌ی طناب نخاعی یا در فضای بین طناب نخاعی و مهره‌ها شکل گیرند. بزرگ شدن تومورها ممکن است بر طناب نخاعی و ریشه‌های عصبی فشار وارد کنند.
4)آسیب‌های نخاعی:
سوانح اتومبیل، تروما(ضربه مغزی) و فلج مغزی همگی می‌توانند سبب دررفتگی و جابه‌جایی یا شکستگی‌های یک یا چند مهره شوند. استخوان جابه‌جا شده در اثر شکستگی مهره‌ای ممکن است به کانال و مجرای مهره‌ای آسیب بزند. تورم بافت مجاور به دنبال جراحی کمر نیز می‌تواند بر طناب نخاعی یا اعصاب فشار وارد آورد.
5)استئوآرتریت(ورم مفاصل و استخوان‌ها):
با مرور زمان، مفاصل فاست(facet joints) در بین مهره‌های اطراف نخاع تحلیل می‌روند و بدن ممکن است زوائدی استخوانی به‌نام"اسپورهای استخوان"(bone spurs) که"استئوفیت" نیز نامیده میشوند را ایجاد کند. اسپورهای استخوان قادرند سبب باریک شدن مجاری نخاعی شوند.
علائم تنگی کانال نخاعی:
*کمردرد
*درد همراه با سوزش در قسمت لگن و اندام‌های تحتانی، این احساس درد و سوزش بر اثر همان فشاری است که روی ریشه‌های عصبی وارد می‌شود.
برای مثال اگر عصبی که باید به پشت ساق رفته و حس آن جا را تامین کند، تحت فشار قرار گیرد، درد در پشت ساق احساس می‌شود.
*احساس گزگز و گرفتگی در لگن و ساق پا
*ضعیف شدن عضلات ساق پا:
وقتی فشار به عصب بیشتر می‌شود، کارکرد حرکتی عصب هم دچار اختلال می‌گردد. امکان دارد بیمار توانایی بالا آوردن مچ پایش را از دست بدهد و موقع راه رفتن پایش را روی زمین بکشد.
*کاهش درد در زمان نشستن و خم شدن به جلو کم می‌شود. در خم شدن به جلو و نشستن، فضای بین مهره‌ای باز‌تر شده و فشار روی عصب کم می‌شود، سپس علائم بیمار در این حالات کاهش پیدا می‌کند.
*افزایش درد به هنگام راه رفتن
*درد اندام تحتانی
*در بسیاری از بیماران درد ساق پاها شایع‌تر است.
*معمولاً شدت درد به هنگام راست نگه داشتن بدن افزایش می‌یابد.
*کاهش میزان درد به هنگام خم کردن ستون فقرات
*کمردرد در زمان نشستن و یا خم شدن رو به جلو، ضعف عضلانی، گرفتگی باسن و ساق پاها، احساس سوزش و حتی خارش در پا، درد و گرفتگی‌های عضلانی، خستگی زودرس و احساس لنگیدن پاها(لنگش عصبی)
*خم شدن به جلو درد را کاهش می‌دهد و با صاف کردن تنه درد تشدید می‌شود. راه رفتن درد را تشدید می‌کند به طوری که بیمار مجبور می‌شود در حین پیاده‌روی به پاهایش استراحت دهد.
