علائم تنگی کانال نخاعی در ناحیه گردن:
*بی حسی و ضعف:
تنگی کانال نخاعی در ناحیه نخاع گردنی میتواند سبب بروز بیحسی، ضعف و سوزن سوزن شدن در پا، آرنج یا دستها شود.
*درد گردن یا شانه:
در صورتی که بر اعصاب ناحیهی گردن فشار وارد آید، درد گردن یا شانه بروز میکند. با این حال، تنگی کانال نخاعی گردنی اغلب اوقات با دردی همراه نیست و درد گردن توسط مشکلاتی غیر از تنگی کانال نخاعی ایجاد میگردد.
*از دست دادن کنترل مثانه، روده و بی اختیاری ادراری:
در موارد شدید تنگی کانال نخاعی، اعصاب مثانه و روده ممکن است دچار اشکال شده و به بی اختیاری ادراری منجر گردد.
علائم تنگی کانال نخاعی در ناحیهی تحتانی کمر:
فشار وارد آمده بر اعصاب در نخاع کمری میتواند سبب ایجاد درد یا گرفتگی در پاها هنگام ایستادن به مدت طولانی یا هنگام راه رفتن شود.
چگونگی ایجاد تنگی کانال نخاعی:
این بیماری بهعلت رشد استخوان و بافتهای دیگر در داخل کانال به وجود میآید. این رشد بافتهای زائد، بخشی از نشانههای بالا رفتن سن محسوب میشود. در حقیقت این بیماری معمولاً در هر 2 جنس و در افراد بالای 60 سال شیوع دارد. با افزایش سن، آب درون دیسک بین مهرهای از بین رفته و کوچک میشود. کاهش ارتفاع دیسک منجر به نزدیکتر شدن فاصله مهرهها میگردد و این نزدیک شدن مهرهها 2 مشکل را برای فرد ایجاد میکند:
1)سوراخ یا دهانهای که بین 2 مهره نزدیک به هم قرار دارد، تنگ میشود. این دهانهها محل خروج ریشههای عصبی از نخاع هستند که منجر به وارد آمدن فشار به اعصاب میشوند.
2)با نزدیکتر شدن مهرهها به هم فشار بیشتری به مفاصل بین مهرهها وارد میشود که در نهایت موجب بروز آرتروز و سائیدگی مفصل میگردد. هر مفصلی که سائیده میشود، شروع به ساختن استخوانهای اضافه در اطراف خود میکند. همچنین لیگامانهای اطراف مفصل هم ضخیمتر میشوند. این استخوانهای اضافی و لیگامانهای ضخیم شده، منجر به تنگ شدن کانال نخاعی میشوند.
در برخی از افراد کانال نخاعی بهصورت مادرزادی تنگ است. این وضعیت در مردان بیشتر دیده میشود و علائم آن معمولاً در سنین بین 30 تا 50 سالگی بروز میکند.
عوارض:
در صورت تشخیص و درمان بهموقع بیمار با عوارضی چون: اختلال در راه رفتن، نشستن و حتی برداشتن شی از روی زمین مواجهه خواهد شد.
تشخیص:
در این بیماری ابتدا پزشک سابقهی کلی بیمار را مورد بررسی قرار میدهد.
و با معاینات بالینی به نوع بیماری پی میبرد.
تشخیص تنگی کانال نخاعی میتواند بسیار سخت باشد، زیرا علائم این بیماری مانند بسیاری از بیماریها با سن بیمار مرتبط است.
راههای تشخیصی:
*اشعهی ایکس:
وجود تنگی دیسکها یا مفاصل ضخیم شدهی فاست را به پزشک نشان میدهد. این اشعه میتواند در مشخص کردن مشکلاتی نظیر شکستگی، تومور استخوان یا نقص وراثتی موثر باشد.
*رادیوگرافی ساده:
انجام این روش، تغییرات بهوجود آمده در ستون مهرها را مشخص میکند.
*میلوگرافی به صورت تزریق دارو در اطراف نخاع و سپس عکس برداری از آن یکی از روش های تشخیصی است.
*ام آر آی و سی تی اسکن:
از ام آر آی جهت ارزیابی و بررسی ساختمان نخاع استفاده میشود.
و از سی تی اسکن برای نشان دادن جزئیات بیشتر مانند شکل و اندازه طناب نخاعی استفاده میگردد.
در برخی از موارد پزشک با استفاده از الکترومیوگرافی یا تست نوار عصب و عضله، وضعیت ریشههای عصبی نخاع را ارزیابی میکند.
در تنگی کانال، ایستادن و راه رفتن منجر به تشدید علائم و نشستن و خم کردن بدن، موجب کاهش درد میگردد. بدین خاطر که در حالت نشسته و خم، فضای کانال تا حدی افزایش مییابد و فشار از روی اعصاب برداشته میشود. بیماران دارای مشکلات عروقی، در آنها علائم با راه رفتن افزایش ولی با ایستادن کاهش پیدا میکند.
رژیم غذایی:
بیماران مبتلا محدودیت در مصرف مواد غذایی ندارند ولی باید مواد حاوی کلسیم مانند شیر و سایر فرآوردههای لبنی در برنامه روزانه آنها گنجانده شود.
فعالیتها:
تا بهبود نسبی بیماران باید از انجام فعالیتها و ورزشهایی که علائم را در آنها تشدید میکنند، بپرهیزند ولی در صورت کاهش برخی علائم زیر نظر پزشک معالج میتوانند به انجام فعالیتهای عادی خود بپردازند.
پیشگیری:
به دلیل این که عوامل زیادی در ایجاد این بیماری نقش دارند، بنابراین پیشگیری خاصی توصیه نمیشود و تنها شیوه صحیح درست نشستن و خم شدن تا حدودی در جلوگیری از آن موثر است.
درمان:
اغلب مبتلايان به تنگي جزئی در كانال نخاعي، در مواردی که بهموقع تشخیص داده شوند بهوسیله درمان دارویی بهبود مییابند.
اما در موادي كه علائم پيشرفتهاي وجود داشته باشد، نياز به جراحي خواهد بود.
راههای درمانی:
۱-درمان دارویی طبق نظر پزشک مربوطه
۲-انجام فیزیوتراپی
۳-جراحی:
در صورت عدم کاهش درد در بیمار با انجام روشهای فوق، پزشک انجام جراحی را به بیمار توصیه میکند.
درمان دارویی:
*داروهاي ضدالتهابي غير استروئيدي نظیر بروفن، ناپروكسن، سلبركس، ايندومتاسين و مسكنهاي موضعي
*شلكنندههاي عضلاني مانند"متوكاربامول"
*در موارد حاد بیماری پزشک تزریق کورتون را تجویز میکند.
تزريقات موضعي كورتون، فقط در موارد خاصي موثر بوده ولی برای تمامی بیماران توصیه نمیشود.
درمان غیر دارویی:
0استراحت كوتاه مدت به مدت 3 روز در تسریع روند درمان بسیار موثر است.
0كاهش نسبي فعاليتهاي بدني و اجتناب از انجام کارهای سنگین و برداشتن اجسام از روی زمین
0راه رفتن در فاصله زمانی کوتاه مدت برای از بین بردن كامل فشار بر استخوانهاي بدن و کاهش اثرات نامطلوبي از قبيل تشديد برداشت كلسيم از استخوانها(پوكي استخوان)، افزايش احتمال ايجاد لخته در عروق خوني و خطرات ناشي از آن موثر خواهد بود.
0در صورت بهبودي نسبی و كاهش درد، ميتوان از روشهاي حركت درماني و ورزشهاي مخصوص بهره برد. همچنین با حركت كردن بیمار، ریسك ابتلاء به افسردگی كاهش یافته، خصوصاً در سنین بالا، احتمال بروز حالات عدم تعادل روحی(دلیریوم) كه از معضلات مهم ناشی از بستری شدن سالمندان بهشمار میرود، به حداقل خواهد رسید