خونريزي پس از زايمان:
طي زايمان طبيعي معمولاً 5/0 ليتر خون از دست مي رود و در زايمان سزارين، اين مقدار به 1 ليتر مي رسد. اگر ميزان خونريزي از اين حد فراتر رود، غير طبيعي است.
علل(درمان) خون ريزي غيرطبيعي در سپری شدن 2 روز پس از زايمان:
1)عدم جمع نشدن کافی رحم:
اين اولين حدسي است كه پزشك مي زند. برعكس ساير نقاط بدن كه خونريزي در آن ها از طريق انعقاد بند مي آيد، رحم به شكل جالبي خونريزي خود را كنترل مي كند. رحم براي جلوگيري از خونريزي، حالت انقباض به خود مي گيرد. با فشرده شدن رحم، رگ هاي خوني موجود در آن نيز تحت فشار قرار مي گيرند و مقطع آن ها كه در اثر جدا شدن جفت(و يا كنده شدن بافت هاي رحمي در هنگام پريود) بريده شده، بسته مي شوند و بدين ترتيب خونريزي مهار مي شود. به همين علت است كه خونريزي پس از زايمان و يا عادت ماهانه زنان مبتلا به مشكلات انعقادي نيز، بدون هيچ مشكلي بند مي آيد. اگر به هر دليلي مثلاً پر بودن و اتساع بيش از حد مثانه و ... رحم نتواند به خوبي سفت و منقبض شود، نمي تواند خونريزي خود را بند بياورد.
پزشك شما را معاينه كرده و پس از تشخيص علت جمع نشدن رحم، به درمان آن مي پردازد.
2)صدمات مامايي:
صدمات و پارگي ها نيز مي توانند علت خونريزي غير طبيعي پس از زايمان باشند. پزشك پس از معاينه دهانه رحم، واژن و بخيه شما، در صورت وجود پارگي، آن را ترميم مي نمايد.
3)باقي ماندن بقاياي جفت:
باقي ماندن تكه هايي از جفت در داخل رحم، حدسي است كه پزشك در صورت طبيعي بودن معايناتي كه در بالا ذكر شد، مي زند. بنابراين رحم شما را تخليه و پاك سازي مي كند.
علل و درمان خونريزي غيرطبيعي در دوران نفاس:
ممكن است در 1 تا 2 هفته اول پس از زايمان خونريزي غيرطبيعي رخ بدهد. در صورت بروز اين مشكل به پزشك مراجعه كنيد.
1-دير جمع شدن رحم:
اين مشكل، خود را با قطع نشدن ترشحات واژينال و يا خونريزي نامنظم و مكرر رحمي و يا حتي خونريزي شديد نشان مي دهد. در صورتي كه پزشك پس از معاينه تشخيص دهد كه روند جمع شدن رحم به كندي صورت مي گيرد، به صورت سرپايي يا بستري داروهاي منقبض كننده رحم را براي شما تجويز خواهد كرد.
2-باقي ماندن بقاياي جفت:
ممكن است در زمان زايمان، جفت به طور كامل از رحم جدا نشده و تكه اي از آن به صورت چسبيده به ديواره داخلي رحم باقي مانده باشد. اگر ظرف يكي دو هفته اول بعد از زايمان، اين توده از رحم كنده شود منجر به خونريزي تند و سريعي مي گردد. پزشك داروهاي جمع كننده رحم را تجويز خواهد كرد و اگر داروها موثر نبودند، انجام كورتاژ قدم بعدي درمان است.
3)عفونت رحم:
علاوه بر خونريزي غير طبيعي، ترشحات واژينال نيز بد بو مي شوند و يا ممكن است احساس كنيد كه خونريزي شما بوي بدي دارد. در اين گونه موارد پزشك حتما آنتي بيوتيك تجويز خواهد كرد.
*تب
اگر در فاصله روز دوم تا دهم پس از زايمان، به مدت 2 روز پشت سر هم دچار تب شديد، احتمالا به "تب نفاسي" دچار گشته ايد بايد فورا به پزشك مراجعه نماييد. تب 24 ساعت اول مهم نيست و معمولا به دليل عفونت اتفاق نمي افتد.
پزشك شما را معاينه كرده، آزمايش هايي برايتان تجویز مي كند و با توجه به نتيجه آزمايش ها مشكل را شناسايي كرده و اقدامات درمانی لازم را انجام می دهد.
علل و درمان تب نفاسي:
1)عفونت رحمي:
شايع ترين عفونت دوران نفاس مي باشد.
عوامل مستعد كننده:
*در صورتي كه زايمان شما به طريق جراحي(سزارين) صورت گرفته باشد، احتمال ابتلا به عفونت رحمي پس از زايمان افزايش مي يابد.
*اگر زايمان طبيعي شما بيشتر از 12 ساعت طول كشيده باشد و يا اگر سزارين شده ايد، جراحي شما به طول بينجامد ممكن است به اين عفونت مبتلا گرديد.
*اگر از سوراخ يا پاره شدن كيسه آب تا زمان زايمان، بيشتر از 24 ساعت گذشته باشد، احتمال خطر بالا مي رود.
*در صورتي كه قبل از زايمان و در اتاق درد، مكررا تحت معاينه داخلي قرار گرفته باشيد در معرض خطر ابتلا هستيد.
*انجام مقاربت در زماني نزديك به تاريخ زايمان، احتمال خطر ابتلا را در شما بالا مي برد.
*اگر در طي بارداري و به خصوص قبل از زايمان، عفونت زنانگي درمان نشده داشته ايد، خطر ابتلا به عفونت رحمي پس از زايمان، شما را تهديد مي كند.
علائم:
در صورت ابتلا به عفونت رحم دچار تب، درد زير شكم، ترشحات بدبو و حساسيت رحم مي شويد كه در اين ميان تب مهم ترين علامت بوده و با شدت عفونت رابطه مستقيم دارد؛ يعني هر چه تب بالاتر باشد نشان مي دهد كه عفونت شديد تر است.
احتمالاً دچار علائم عمومي مانند ضعف و بي حالي نيز خواهيد شد.
درمان:
اگر عفونت خفيف باشد ممكن است پزشك براي شما فقط آنتي بيوتيك خوراكي در منزل تجويز كند. در غير اينصورت بايد بستري شويد و تحت درمان با آنتي بيوتيك هاي تزريقي قرار بگيريد.
عوارض ابتلا به عفونت رحم:
1)عفونت محل سزارين روي رحم و نيز ابتلا اعضاي مجاور رحم مانند لوله ها، از شايع ترين عوارض عفونت رحم هستند.
2)عفونت محل بخيه زايمان طبيعي:
اين عفونت معمولاً سطحي و خفيف است.
علائم:
درد، ترشح چرك از بخيه ها، تب، قرمزي و تورم محل و در مواردي كه عفونت شديد باشد حتي ممكن است بخيه ها از هم باز شوند.
درمان:
در موارد خفيف پزشك با آنتي بيوتيك خوراكي و مسكن شما را به منزل خواهد فرستاد. ضمن رعايت بهداشت بيشتر ناحيه تناسلي مي توانيد روزي چند نوبت و هر بار براي دقايقي در لگن آب ولرم و بتادين بنشينيد و سپس موضع را خشك نموده و با سشوار يا چراغ مطالعه، به نحوي که در مقاله "نفاس" گفته شد، محل بخيه ها را گرم نماييد. اين كار به افزايش جريان خون در ناحيه تناسلي و در نتيجه بهبود سريع تر بخيه ها كمك مي كند.
در موارد شديد تر شايد نياز باشد كه بستري شويد و در بيمارستان آنتي بيوتيك دريافت نماييد.
مورد بسيار نادري نيز وجود دارد كه در آن نواحي اطراف بخيه ها نيز گرفتار عفونت شده و پزشك ناچار است طي يك جراحي، بافت هاي مرده و از بين رفته را برداشته و سپس آنتي بيوتيك تجويز كند. اين مشكل شايع نيست واحتمال دارد فقط در افراد مبتلا به ديابت پيشرفته و نيز نقص سيستم ايمني و آن هم در صورت رعايت نكردن توصيه هاي پزشك، اتفاق بيفتد.
3)عفونت ريه:
گاهي اوقات در يكي دو روز اول پس از سزارين(اگر سزارين طي بيهوشي عمومي انجام شده باشد.) ممكن است مادر دچار تب و اختلال در تنفس شود. پزشك با انجام معاينه و گرفتن عكس راديولوژي تشخيص مي دهد و آنتي بيوتيك تجويز مي كند.
4)عفونت كليه:
پس از زايمان به دلايل مختلفي، مثانه حس خود را از دست مي دهد و سبب مي شود عليرغم تجمع ادرار، شما احساس ادرار كردن نداشته باشيد و آن را تخليه نكنيد. همين موضوع باعث افزايش ريسك ابتلا به عفونت هاي ادراري مي گردد.
علائم:
عفونت در يكي دو روز اول محدود به مثانه و ادرار است و در صورت عدم درمان، از روز سوم به بعد به كليه ها نيز سرايت مي كند. پس اگر بعد از زايمان احساس كرديد نمي توانيد ادرار كنيد حتما به پزشك اطلاع دهيد؛ زيرا تب معمولا در صورتي بروز مي كند كه عفونت به كليه ها رسيده باشد وگرنه علامت اوليه، همان احتباس ادرار است.
درمان:
پزشك از طريق آزمايش ادرار و اگر كليه نيز گرفتار شده باشد، علاوه بر آزمايش، از طريق معاينه مشكل را تشخيص داده و آنتي بيوتيك تجويز مي كند.
5)عفونت پستان:
اگر در پستان، شير تجمع پيدا كند يا پستان دچار احتقان شود، باكتري ها شروع به رشد مي كنند؛ همچنين ممكن است باكتري ها از طريق زخم(ترك) نوك پستان به داخل راه پيدا كنند و رشد و تكثير پيدا كنند.
علائم:
عفونت پستان معمولا در هفته سوم و چهارم بعد از زايمان بروز مي كند و اغلب يكي از پستان ها را درگير مي كند. پستان مبتلا قرمز و متورم شده درد و حساسيت دارد. تب بالا، لرز و ضعف و بي حالي از علائم ديگر هستند.
درمان:
پزشك در موارد خفيف آنتي بيوتيك خوراكي تجويز مي كند ولي اگر عفونت شديد باشد و يا تبديل به آبسه گردد، شما بستري شده و در بيمارستان آنتي بيوتيك دريافت مي كنيد.
قدم بعدي در درمان، تخليه مكرر پستان است كه اگر عفونت پستان خفيف باشد مي توانيد اين كار را با شير دادن به كودك انجام دهيد. كودك ممكن است تمايلي به شير خوردن نشان ندهد؛ دليل آن تغيير طعم شير نيست بلكه پستان سفت و محتقن به خوبي در دهان او قرار نمي گيرد.
تا بهبودي كامل از سوتين مناسب نيز استفاده نماييد و استراحت نسبي داشته باشيد.
از تب بر و مسكن هاي مجاز در دوران شيردهي، مي توانيد براي كنترل تب و لرز و درد استفاده كنيد.
اگر عفونت پستان به موقع درمان نشده و تبديل به آبسه گردد، از طريق جراحي تخليه مي شود و آنتي بيوتيك برايتان تجويز مي گردد.
