حالت تهوع و استفراغ : بيش از نيمي از زنان دچار اين مشكل مي شوند و چون اكثراً در ابتداي صبح ايجاد مي شود و چند ساعتي بيشتر طول نمي كشد، به آن تهوع صبحگاهي نيز مي گويند. اين حالت در اوايل بارداري مي تواند مادر را بسيار ضعيف كند و حتي باعث كاهش وزن او شود، بنابراين در صورتي كه اين مشكل را داريد، توصيه هاي زير را به كار ببنديد :
* هواي اتاق را هميشه تازه نگه داريد و در هنگام پخت و پز پنجره آشپزخانه را باز بگذاريد تا بوي تند و آزار دهنده غذا خارج شود.
* از آن جايي كه غذاها و مايعات سرد بهتر از نوع گرم آن ها تحمل مي شوند، ترجيحا مايعات و غذاها را سرد ميل كنيد.
* شب ها قبل از خواب يك ساندويچ خانگي(نان و پنير، نان و مرغ آب پز يا كباب شده.) بخوريد و صبح ها قبل از برخاستن از بستر، غذايي خشك مثل يك عدد بيسكويت يا تكه اي نان خشك در دهان خود بگذاريد؛ اين روش براي تهوع هاي ناشي از گرسنگي بسيار مفيد است.
* صبح ها آهسته از رختخواب بلند شويد.
* سعي كنيد به مدت طولاني گرسنه نمانيد و هنگام صرف غذا، آن را به آرامي ميل كنيد.
* به جاي 3 وعده غذاي كامل، از 5 تا 6 وعده غذا در حجم كم استفاده كنيد و قبل و در حين خوردن غذا آب ننوشيد.
* از غذاهاي چرب، پر ادويه، نفاخ و غذاهاي با بوي تند دوري كنيد زيرا باعث ايجاد حالت تهوع مي شوند.
* آب ميوه، كمي نوشابه گازدار، دوغ، لواشك آلو يا آلبالو، نان خشك و آبليمو به برطرف كردن حالت تهوع كمك مي كنند.
* حمايت روحي و رواني اطرافيان به خصوص همسر از خانم باردار
* در صورتي كه روش هاي بالا موثر نبود، بنا براين مي گذاريم كه تهوع ناشي از كمبود ويتامين "ب6" در بدن است ؛ پس تجويز آمپول اين ويتامين مد نظر قرار مي گيرد.
2. ترش كردن يا سوزش سر دل : اين حالت در ابتداي بارداري به دليل افزايش هورمون هاي حاملگي و در اواخر آن به دليل رشد جنين و بزرگ شدن رحم و در نتيجه فشار دادن معده به بالا و به سمت مري مي باشد كه نهايتا باعث برگشت محتويات معده كه اسيدي شده به مري و سوزش آن ناحيه مي شود. رعايت نكات زير مفيد است :
* به جاي 3 وعده غذاي كامل، از 5 تا 6 وعده غذا در حجم كم استفاده كنيد و قبل و در حين خوردن غذا آب ننوشيد.
به جاي استفاده از مواد غذايي سرخ شده، آن ها را آب پز يا بخار پز كنيد.
* از غذاهاي چرب و ادويه دار (به خصوص ادويه تند) كمتر استفاده كنيد؛ هر چه ادويه كمتر و طعم غذا ملايم تر باشد معده را كمتر تحريك مي كند.
* براي طعم دار كردن سالاد از سركه استفاده نكنيد و از غذاهايي كه اسيد معده را جذب مي كنند نظير شير، تخم مرغ يا غذاهاي نشاسته اي بهره ببريد.
* غذا را به آرامي جويده و آهسته ميل كنيد و هنگام صرف آن از خم شدن به جلو يا دراز كشيدن پرهيز كنيد.
* نيم تا يك ساعت پس از صرف غذا نخوابيد و خم نشويد و كارهايي كه نياز به خم شدن دارد انجام ندهيد مثل نماز خواندن.
* مصرف شكلات، چاي، قهوه، نوشابه هاي گاز دار و ساير نوشيدني هاي حاوي كافئين را قطع كنيد.
* در صورتي كه هيچ كدام از اين راهكارها موثر نبود، نگران نباشيد؛ پزشك براي شما آنتي اسيد تجويز خواهد كرد.
3. ويار بارداري : گاهي خانم باردار تمايل زيادي به مصرف يك ماده غذايي خاص پيدا مي كند؛ مانند قره قروت، ترشي ها، شيريني ها، و ....به هر حال تا زماني كه مصرف اين گونه غذاها تنوع رژيم غذايي را بر هم نزند و تغذيه مادر خوب باشد مشكلي ايجاد نمي كند. اما اگر در مصرفشان به گونه اي افراط شود كه از خوردن غذاهاي اصلي امتناع ورزد، ممكن است دچار كمبودهاي تغذيه اي شود. ذكر اين نكته لازم است كه ويار پايه و اساس علمي ندارد و احتمالا با حمايت روحي و عاطفي اطرافيان به خصوص همسر از زن باردار، برطرف مي گردد.
4. پيكا(ذائقه غير طبيعي): منظور از پيكا، خوردن مواد غير غذايي مانند خاك، يخ، گچ، كبريت سوخته، مو، سنگ، ماسه، ذغال چوب و ... مي باشد. نام ديگر پيكا، "همه چيز خواري" نيز مي باشد. بيشترين شيوع پيكا در افرادي است كه در نواحي روستايي زندگي مي كنند و يا سابقه پيكا در كودكي و يا خانواده خود داشته اند.
خطرات احتمالي پيكا شامل مشكلات خوني (به شكل كم خوني) و مشكلات گوارشي (رقابت با مواد مغذي در هضم و جذب) و يا مسموميت مي باشد. خانم هاي باردار مبتلا به پيكا بايد تحت مشاوره قرار بگيرند تا نوع ماده مصرفي و مقدار آن مشخص گردد و خطرات آن به فرد گوشزد شود. در صورت وجود پيكا توصيه مي كنيم آزمايش كامل خوني از نظر شمارش سلول هاي خون براي بررسي وجود كم خوني انجام دهيد.
5. افزايش بزاق دهان : اين مشكل مي تواند ناشي از تحريك غدد بزاقي به علت مصرف مواد غذايي نشاسته اي مثل نان، برنج، سيب زميني، نشاسته و ... باشد. اين حالت گذرا است و نياز به درمان خاصي ندارد.
6. نفخ شكم : به دليل فعاليت دسته اي از باكتري هاي و نيز اثر هورمون هاي بارداري و فشار رحم روي روده ها و جلوگيري از حركت گاز ها و مواد غذايي در آن ها، به خصوص در ماه هاي آخر، دچار اين مشكل مي شويد. بهترين راه جلوگيري از ايجاد نفخ، اجابت مزاج منظم است. همچنين مواد غذايي سفت را كامل و بدون عجله بجويد و از مواد غذايي نفاخ مثل لوبيا، نخود، هويج، پياز، كلم، خيار، بادمجان و غذاهاي سرخ كرده كمتر استفاده كنيد. در نهايت در صورت برطرف نشدن مشكل، پزشك داروهاي ضد نفخ تجويز خواهد كرد.
7. يبوست : اين حالت به علت هورمون هاي بارداري و كاهش فعاليت فيزيكي و بزرگ شدن سايز رحم و فشار آوردن به روده ها (كه هر سه عامل در نهايت باعث كاهش حركات روده ها مي شوند) ايجاد مي شود.براي كمك به تنظيم كار روده ها موارد زير پيشنهاد مي شود :
* روزانه حداقل 8 ليوان مايعات به صورت آب ، آب ميوه و سوپ رقيق ميل كنيد.
* در برنامه غذايي روزانه خود حتما سالاد و سبزيجات را بگنجانيد و در سالاد روغن زيتون بريزيد.
* غذاهاي پر فيبر مانند حبوبات و غلات به همراه مايعات فراوان و سبزي هاي خام و پخته و ميوه هاي تازه مصرف نماييد.
* از نان هاي سبوس دار مانند سنگك و نان جو استفاده كنيد و در وعده صبحانه، نان و عسل بخوريد.
* هر روز آلوي تازه و برگه آلو و انجير خشك و آب آلو بخوريد يا در خورش بريزيد.
* فعاليت بدني منظم و سبك مثل پياده روي داشته باشيد تا دستگاه گوارش تحريك شده و حركاتش منظم گردد.
*هرگز براي برطرف شدن يبوست، از داروهاي ملين (مسهل) استفاده نكنيد.
*در استفاده از روش هاي بالا افراط نكنيد چون بروز اسهال نيز مي تواند مشكل ساز باشد زيرا حركت بيش از حد روده باعث تحريك انقباضات رحم شده و در موارد جدي، زايمان زودرس را ايجاد مي كند.
8. تكرر ادرار : اين حالت در سه ماهه اول و سوم حاملگي بسيار شايع است. در سه ماهه اول، علت آن تغييرات هورمون ها و در سه ماهه سوم ناشي از فشار رحم بزرگ شده روي مثانه است. براي حل اين مشكل لازم است مثانه را زود به زود تخليه كنيد. به هيچ عنوان ادرار خود را نگه نداريد و اگر سوزش ادرار با تكرر ادرار همراه شد، سريع به پزشك مراجعه نماييد. عفونت ادراري اغلب در اثر کم شدن حرکات مجاري ادراري و قليايي شدن ادرار به وجود مي آيد. بنابراين بايد از خوردن ترکيباتي که ادرار را قليايي مي کنند
