تخمدانها دو عضو گردویی شکل هستند که در دو طرف لگن و کنار رحم و لوله های رحمی قرار دارند عمل اصلی آنها ترشح غدد اصلی جنسی استروژن و پروژسترون و تخمک گذاری در سنین باروری است در یک جنین دختر حدود 4-7 میلیون تخمک در تخمدان ها وجود دارد که تا زمان تولد کاهش پیدا کرده و به 2-3 میلیون میرسند با رشد فرد تخمک ها کاهش پیدا کرده و در زمان بلوغ با وقوع سیکل قاعدگی به حدود 200-300 هزار تخمک میرسد این تخمک ها از زمان جنینی در تخمدان وجود داشته و به تازگی ایجاد نشده است از شروع عادت ماهیانه هر ماه تا شروع عادت ماهیانه ماه بعد را سیکل قاعدگی گویند که به طور معمول 28 روز است ولی ممکن است از 22-35 روز نیز متغیر باشد در نیمه اول سیکل در اثر ترشح هورمونها که از مغز ترشح میشود فولیکول ها که حاوی مایع هستند و تخمک در آنها وجود دارد شروع به تغییر میکنند در ابتدای سیکل تخمک ها تحت تاثیر هورمونهای مغزی و استروژن رشد کرده در نیمه این سیکل فقط یک فولیکول رسیده و غالب میشود در میانه سیکل عمل تخمک گذاری انجام میشود و فولیکول رسیده پاره شده و تخمک به داخل حفره رحم و شکم رها شده و داخل لوله رحمی میشود که اگر اسپرم وجود داشت عمل لقاح انجام میشود و در غیر این صورت جسم زرد را به جای میگذارد که از نیمه قاعدگی به بعد باعث نگهداری بقای بافت رحم و تخمدان شده و در پایان قاعدگی افت هورمون های استروژن و پروژسترون و از بین رفتن جسم زرد را شاهد خواهیم بود جدار رحم یا آندومتر با خونریزی تخریب شده که به آن خونریزی قاعدگی می گوییم در روند تشکیل سیکل قاعدگی تخمدان ها کیست ایجاد کرده که غیر طبیعی نمی باشند اگر کیست های تخمدان زیر 3 سانت بوده و با قاعدگی برطرف شوند به آنها کیست های طبیعی تخمدان اطلاق میشود ولی اگر پابرجا بمانند و بزرگ شوند و علایم بدهند غیر طبیعی تلقی میشوند .
