لکنت زبان نوعی اختلال گفتار است که مشکلاتی را در برقراری ارتباط با سرعت مناسب و به طور پیوسته و روان ایجاد می نماید. در واقع لکنت عبارت است از تکرار، کشش و یا قفل شدن غیر ارادی کلمه یا بخشی از کلمه که فرد قصد بیان آن را دارد. در اینجامعمولا همراه با تلاش برای بیان درست کلمات، تغییراتی نیز در سر گردن به شکل پلک زدن، شکلک در آوردن، لرزش فک، لبها و یا کج کردن سر دیده می شود. شروع لکنت به طور شایع در سنین 7 – 2 سالگی می باشد.معمولا بعد از 12 سالگی ابتلابه لکنت زبان دیده نمی شود، مگر در مواردیکه سانحه مغزی جدی اتفاق افتاده باشد.
والدین برای کمک به کودک می توانند کارهای زیر را انجام دهند:
* با آرامش کامل به آنچه کودک می گوید گوش دهید نه به اینکه چگونه می گوید.
* بگذارید خودش حرفش را تمام کند، شما جمله او را کامل نکنید.
* هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی داشته باشید.
*کودک زمانی که خودش آغاز به صحبت می کند، راحت تر از زمانی است که از او سوالی پرسیده می شود.
* برای پاسخ دادن به سوال به کودک فشار نیاورید.
*پس از اینکه صحبتش تمام شد، با آرامش و با به کار بردن تعدادی از لغات خودش به او پاسخ دهید.
* هرگز هنگام صحبت کوکدک از عباراتی چون زودباش، الان صحبت نکن کار دارم استفاده نکنید.
* هرگز به او نگوییدکه چه کارکند تا لکنت نداشته باشد. (عباراتی نظیر یواش، آهسته، نفس عمیق بکش، آرام تر صحبت کن)
* حداکثر روزی 15 دقیقه را به صحبت آرام با کودک اختصاص دهید. مثلا برای او کتاب بخوانید.
* کودک را در فعالیت هایی که به خوبی از عهده آن ها بر می آید شرکت دهید و توانایی های او را تشویق کنید.
* کودکانی که لکنت دارند، معمولا وقتی در گروه قرار می گیرند و همراه سایرین مطالبی را بیان می کنند یا شعر یا آوازی را از بر می خوانند، مشکلی ندارند، این موقعیت ها را برای کودک فراهم کنید.
* کودک را در بهترین شرایط بدنی نگه دارید، بیماری جسمی به احتمال زیاد باعث افزایش لکنت می شود.
مداخلات زیر توسط والدین می توانند منجربه شدیدتر شدن لکنت زبان شوند:
کامل کردن جملات کودک، دستپاچه کردن و وادار کردن او به تکمیل جملاتش، قطع کردن نابجای گفتار کودک، انتقاد مکرر و اصلاح تلفظ صداها و کلمات کودک، شتاب زدگی در زندگی روزمره، درخواست تعریف کردن مطلبی در حضور دوستان و بستگان
درمان: لکنت و درمان آن یکی از حوزه های تخصصی کار گفتار درمانگران می باشد. در مواردی که فشارهای روانی موجود در روابط بین فردی، خانواده و ... در تشدید لکنت دخیل هستند، لازم است مشاوره روانشناختی یا روانپزشکی صورت گیرد و در صورت نیاز مداخلات دیگری نظیر روان درمانی فردی، خانواده درمانی و در موارد خاص درمان دارویی نیز صورت گیرد.
شاد و تندرست باشید.