ساده ترين ويروس هاي جانوری DNAدار پاروويروس ها مي باشند . به دلیل اینکه دارای ژن هاي کمی هستند، ويروس متاثر از سلول ميزبان و يا یک ويروس کمک کننده ي ديگري تکثیر پیدا می کند. فقط پاروويروس B19 در انسان خاصيت بيماري زايي دارد .و عامل ایجاد یک بیماری عفونی به نام بيماري پنجم می باشد.
همان طو که گفته شد پاروویروس B19 از ویروس هایی است که فقط انسانها دچار آن می شوند. این ویروس از خانواده پارو ویریده از ویروس های DNA دار می باشد.کپسید این ویروس بیست وجهی بوده و حدود 32 کپسومر دارد.حدود پنجاه در صد افراد در دوران کودکی در گیر این عفونت شدهاند. ورود این ویروس به بدن انسان به وسیله ترشحات آلوده به عفونت دستگاه تنفس همانند سرفه و انتقال از طریق مادر آلوده به ویروس به جنین می باشد. دوره نهفتگی عفونتی که از طریق این ویروس در بدن ایجاد می شود 4 تا 20 روز می باشد.و بعد از این مدت نشانههایی همچون کهیر در بدن ظاهر می شود. باید توجه داشت حتی قبل از پیدایش نشانه های بیماری مانند کهیر (rash)، بیماری واگیر دار می باشد. با شستن مرتب و پی در پی دستها می توان سرایت پاروویروس را کاهش داد. در بیمارانی که نیازمند دریافت محصولات خونی هستند همانند بيماران هموفيلي احتمال انتقال عفونت ويروس بسیار زیاد است.
بیماری پنجم بیماری است که به طور معمول در افرادی که پاروویروس B19 وارد بدن آنها شده است ایجاد میشود. این بیماری خفیف می باشد و از نشانه های آن کهیر سرخ و تور مانند روی بدن در قسمت های اصلی همانند دستها و پاها است.اغلب کهیر ایجاد شده با خارش همراه می باشد. حال بیمار معمولا خیلی وخیم نیست و کهیر ظاهر شده پس از 7 الی 10 روز بهبود می یابد و از میان می رود. بعد از بهبود یافتن، بدن شخص نسبت به ویروس مدت زمانی طولانی ایمن می شود. افراد بزرگسالی که دچار عفونت پاروویروس B19 شده اند، یا ممکن است هیچ نشانهای از بیماری نداشته باشند و یا ظهور کهیر، تورم یا درد و مشکلات مفاصل یا هر دو را داشته باشند. مشکلات مفصلی معمولادر مدت یک الی دوهفته بهبود پیدا می کند، اما گاهی مدت زمان بیشتری هم طول می کشد. اگر عفونت تنها مشکل فرد بیمار باشد و مشکل دیگری نداشته باشد، بدون درمان برطرف خواهد شد. کودکان پس از این که از عفونت پاروويروس بهبود يافتند نسبت به ویروس يک مصونيت طولانی پیدا می کنند و درمقابل عفونت آينده مصون خواهند بود.
بارداری
برخورد زن باردار با فرد مبتلا به بیماری پنجم اکثرا مشکلات حادی را برای او یا نوزادش پیش نمی آورد. در صورتیکه زنی آسیبپذیر باشد و مبتلا به عفونت پاروویروس B19 گردد، با یک ناخوشی نه چندان زیاد و شدید روبرو می شود؛ جنین نیز معمولا مشکل خاصی ناشی از پاروویروس B19 نخواهد داشت. در در صد خیلی کمی از زنان باردار(کمتر از 5 در صد) واغلب درنیمه اول دوران بارداری، سقط جنین و یا کم خونی شدید جنین می تواند از علت های ابتلا به پارو ویروس باشد. خوشبختانه تاکنون موردی از نقص نوزاد یا عقب افتادگی مغزی او به علت پارواویروس B19 دیده نشده است.
کاهش تولید گلوبول های قرمز مشکلی است که بیشتر بیماران در مدت درگیری با بیماری با آن مواجه می شوند.اما برای بیماران با کم خونی داسی شکل یا اسفروسیتوزیس ارثی این مشکل بسیار جدی و خطرناک می باشد. این مشکل جدی و خطرناک بحران آپلاستیک نامیده می شود که با تزریق خون و یا استفاده از ایمونوگلوبولین جبران میشود.
برای بیماران مبتلا به ایدز که با این ویروس بر خورد کرده اند اغلب دچار کم خونی مزمن می شوند درمان با اریتروپویتین و ایمونو گلوبولین برای آنها توصیه می شود..
در یک آزمایش خون با استفاده از مقادیر IgM و IgG برای پاروویروس B19 می توان نتیجه گرفت که شخص این عفونت را ندارد یا در برابر این بیماری ایمنی ندارد و در صورتیکه در تماس باآن قرار بگیرد ممکن است مبتلا شود، یا اخیرا دچار این عفونت شده است.
پیشگیری از بیماری پنجم
متاسفانه برای پیش گیری از ابتلا به پاروويروس B19هيچ واکسن يا دارويی وجود ندارد .
شستن دست ها به دفعات زیاد و به طور مرتب احتمالا روشی مؤثر برای کاهش سرايت پاروويروس توصيه می شود.
از آنجا که افراد مبتلا به بیماری پنجم، قبل از ظهور کهيردرآن ها، واگير دار هستند پس دور نگهداشتن آنها از محيط کار، محل نگهداری کودکان(مهد کودک ها) ، مدارس و مؤسسات از انتشار پاروويروس B19 احتما لا جلوگيری نخواهد کرد.
درمان بیماری پنجم
برای درمان يا بهبودي از عفونت هاي B19 پايدار در بيماران مبتلا به نارسايي ايمني از ايمونوگلوبولين هاي تجاري که حاوی آنتی بادی های خنثی کننده برای پاروويروس انساني می باشد استفاده می کنند.