هشت درصد از بیماران سرطانی مبتلابه افسردگی به دارو و درمان جواب مثبت نمی¬دهند. هشت درصد از آنان که به افسردگی بالینی دچار هستند، هیچ‌گونه درمانی دریافت نمی¬کنند. افسردگی و استرس می¬تواند بر کیفیت زندگی و موفقیت در درمان سرطان اثرات بسیاری داشته باشد. استرس روی سیستم دفاعی بدن اثرات منفی دارد و سیستم دفاعی قوی می¬تواند نقش مؤثری در کنترل انواع عفونت¬ها و سرطان داشته باشد و چون شیمی¬درمانی سیستم دفاعی را تضعیف می¬کند، کاهش فشار عصبی کمک زیادی به تحمل اثرات روحی و جسمی شیمی¬درمانی می¬کند.
زنانی که در دوره¬ی درمانی سرطان قرار داشتند، بیشتر استعداد ابتلا به افسردگی را دارند و سن بین 50 تا 65 سن درواقع ابتلا بیشتری است. بگوییم سن استعداد ابتلای بیشتری است درواقع. خوب حالا چرا این پدیده رخ می¬دهد؟ طبیعی است که وقتی خبر بد ابتلا به بیماری سرطان را به فرد می¬دهند، احساس غمگینی می¬کند. احساس می¬کند به‌راحتی شاید نتواند با این قضیه کنار بیاید. فکر می¬کند که چه مسائلی بعداً برایش پیش می¬آید. ولی در طول زمان باید آرام¬آرام کنار بیاید با این پدیده؛ یعنی آن چیزی که به او می¬گوییم غمگینی و اندوه به‌صورت یک واکنش طبیعی، در زمان تشخیص بیماری و مطرح‌شدنش رخ می¬دهد؛ اما عده¬ی کمی هستند که نیازمند خدمات روان¬پزشکی می¬شوند. گرچه الآن خوشبختانه خدمات روان¬پزشکی در کنار تشخیص سرطان، به‌عنوان یک رکن درمان در نظر گرفته می¬شود. یکسری تصورات غلط وجود دارد که باعث می¬شود زودتر افراد بروند به سمت افسردگی. این تصور که، اولاً افسردگی در سرطان طبیعی است. پس همه¬ی مبتلایان به سرطان باید افسرده بشوند و بایستی حقیقت را بپذیرند و درمان سرطان افسردگی¬شان را دیگر برطرف نمی¬کند و نهایتاً یک مرگ بدی مثلاً در انتظارشان است. اولاً راجع به درمان سرطان نمی¬خواهیم الآن بحث بکنیم که چقدر پیشرفت کرده است. پس سرطان یک گروه از بیماری¬ها مانند عفونت¬هاست. مثل بیماری¬های خود ایمنی است. یک گروهی است که انواع درواقع بیماری¬هایی که مبنایش همین تکثیر سلول¬هایی باشد که در تصویر دوستان ملاحظه می¬کنند، به‌صورت عنان‌گسیخته، به‌صورت غیرقابل‌کنترل، به‌صورت درواقع مهار نشده باعث بروز سرطان در بافت¬های مختلف می¬شود. در تمام بافت¬های زنده¬ی ما که تکثیر سلولی وجود دارد، پس احتمال بروز سرطان هم وجود دارد. برخی از بافت¬ها که تکثیر سلولی¬شان بیشتر است، به‌صورت روزمره، مثل جدال دستگاه گوارش و این¬ها، خب استعداد سرطان در آن¬ها هم بیشتر است. برای همین است که سرطان دستگاه گوارش مثل روده¬، معده، این¬ها جزء آمارهای درواقع سرطان¬های نسبتاً شایع محسوب می¬شوند.
مثل مری و معده و یا بافت¬های دیگر مثل پروستات باز در مردان، سرطان سینه به خاطر ویژگی¬های خاصی که در دستگاه ساختمانی بدن زن¬ها و شیردهی¬شان دارد و این¬ها و در ایام مختلف تحت تأثیر هورمون¬ها بالا و پایین¬هایی دارد. حالا نمی¬خواهیم وارد جزئیات سرطان بشویم. مهم این است که کسی که سرطان می¬گیرد، باور بکند که افسردگی الزام¬آور نیست که حتماً رخ بدهد. یک‌بخشی از سرطان نیست. افسردگی اگر رخ داد، یک بیماری جداست، بایستی درمان جداگانه دریافت بکند. اگر در آن مرکزی که دارید درمان سرطان را دریافت می¬کنید، نسبت به این موضوع توجه ندارند، یعنی نشانه¬هایی مثل بدخلقی، ناتوانی در کارهای روزمره و نشانه¬هایی که نهایتاً تشخیص افسردگی واکنشی در سرطان را مطرح می¬کند، جدی نمی¬گیرند. حتماً لازم است که شما جای دیگر خدمات دریافت بکنید. همه¬ی افرادی که سرطان می¬گیرند افسرده نیستند. خیلی¬هایشان هم شاداب، از فرصتی که باقی‌مانده برایشان تا پایان درمان، چه حالا این درمان موفقیت¬آمیز باشد چه درمان فقط اضافه کننده‌ی طول عمر باشد، از این فرصت استفاده می¬کنند برای انجام دادن کارهایی که تا این لحظه عمر تا تشخیص سرطان به آن توجهی نداشتند و می¬توانند برای زندگی¬شان درواقع در سال¬های باقی‌مانده برنامه¬ریزی خوبی با یک روحیه¬ی شاداب داشته باشند. پس درمان سرطان، درمان افسردگی جدای سرطان با داروهای لازم بایستی جدی گرفته شود. بعد نیست اینجا اشاره بکنیم که مهم¬ترین مسائلی که در زندگی فرد مبتلابه سرطان وجود دارد، ترس از مرگ است. به هم خوردن برنامه¬ی عادی زندگی‌اش، دگرگونی از تصویری که از خودش دارد، یک سلف ایمیج داریم که من خودم را مثلاً یک آدم کاملی می¬بینم. وقتی سرطان رخ می¬دهد، تشخیصش مطرح می¬شود ممکن است خودم را آن‌چنان کامل درواقع نبینم. نقصی در وجودم ببینم. دیگر به خودم اعتماد کافی نداشته باشم. عزت‌نفس درواقع به‌نوعی مخدوش شود. این¬ها مسائل مهمی است. تغییرات در نقش اجتماعی ما درواقع و ارتباطاتی که در سبک زندگی برقرار می¬کنیم و مسائل مالی و قانونی که ممکن است در پی مرگ درواقع رخ بدهد. من می¬گویم اگر این نکات را دوستان در نظر داشته باشند و افسردگی جدای از سرطان را قابل‌درمان بدانند تا حد زیادی می¬توان کمک کرد.
