غربالگری در پزشکی علمی است که با آن سعی می شود که یک بیماری بخصوص را در مراحل ابتدایی کشف و درمان کنند. اینکه کدام بیماری نیاز به غربالگری در جامعه دارد، متخصصان آن را مشخص می کنند. از سالها قبل سرطان سینه جزو بیماریهایی بوده است که غربالگری برای آن توصیه می شد. روش انجام غربالگری سرطان سینه در یک دهه اخیر متحول شده است طوریکه الان غربالگری را از سنین بالا شروع می کند و از تعداد انجام ماموگرافی نیز کاسته شده است. در ضمن زمانی به آموزش خانم ها برای معاینه دوره ای خود و یا معاینه دوره ای توسط پزشک اهمیت زیاد داده می شد ولی امروزه مشخص شده است که هیچکدام از آنها از میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه نکاسته است.
در آمریکا یک مرکزی بنام U.S. Preventive Services Task Force وجود دارد که توصیه های بهداشتی و درمانی را نجام می دهد. تمام مطالب این مقاله نظرات این نهاد در مورد غربالگری سرطان سینه در آمریکا می باشد. نهادها، انجمنهای علمی و نظرات سازمانهای مختلف ممکن است متفاوت باشند. سرطان سینه در آمریکا دومین علت مرگ ناشی از سرطان است. غربالگری وسیع و پیشرفتهای درمانی سبب شده اند که در سالهای اخیر از میزان مرگ و میر سرطان سینه به مقدار زیادی کاسته شود. عده ای معتقد هستند که ماموگرافی و معاینه دوره ای (توسط خود فرد یا پزشک) سبب می شود که قبل از آشکار شدن سرطان سینه از نظر بالینی بتوان آنرا تشخیص داد. پس از بررسیهای وسیع، کارشناسان نهاد فوق الذکر در آمریکا به نتایج زیر رسیدند:
• ماموگرافی در سن بین 74-50 سالگی از میزان مرگ و میر سرطان سینه می کاهد. بیشترین سود را از ماموگرافی زنان 69-60 سال می برند.
• شواهدی وجود ندارند مبنی بر اینکه زنان بعد از سن 75 سالگی از ماموگرافی سود می برند.
• آموزش خانمها برای معاینه دوره ای خود از میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه نمی کاهد.
• معاینه دوره ای توسط پزشک برای کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان سینه سود بیشتری به ماموگرافی اضافه نمی کند.
مضرات تشخیص و مداخله زودرس در سرطان سینه
غربالگری برای سرطان سینه دارای اثرات مضر زیر است:
• اثرات روانی
• انجام روشهای تصویربرداری غیر ضروری
• نمونه برداری در خانمهاییکه دارای سرطان سینه نیستند، بعلت اینکه مثلا ماموگرافی مثبت کاذب بوده است. مثبت کاذب یعنی اینکه یک تست برای یک بیماری بخصوص مثبت است بدون اینکه فرد آن بیماری را داشته باشد.
• گاهی سرطانهایی تشخیص و درمان می شوند که اگر نمی شدند در طول زندگی بیمار مشکلی برای وی ایجاد نمی کردند که به آن تشخیص بیش از اندازه گفته می شود
• خطر ناشی از ماموگرافی (خطر اشعه ایکس) برای تمامی سنها متوسط است.
• نتایج مثبت کاذب، تشخیص بیش از حد و درمان زودرس غیر ضروری مشکلات تمام گروههای سنی هستند.
• نتایج مثبت کاذب در خانمهای 49-40 ساله زیاد است ولی تشخیص بیش از حد بیشتر شامل خانمهای مسن می شود.
• شواهد کافی وجود دارند که آموزش بیمار برای معاینه خود جهت تشخیص سرطان سینه نه تنها مفید نیست بلکه دارای خطراتی اگرچه اندک می باشد.
• معاینه دوره ای بیمار توسط پزشک مفید نیست.
بطور خلاصه چه کسانی و چگونه باید ماموگرافی را توصیه کرد:
• ماموگرافی برای خانمهای 74-50 ساله هر دو سال یکبار توصیه می شود.
• بیشترین سود را از ماموگرافی خانمهای 69-60 ساله می برند.
• خانمهای با سن بیش از 75 سال از ماموگرافی سود نمی برند.
باید خطرنشان کرد که هر جامعه ای نیازهای مخصوص به خود دارد و متخصصین هر رشته باید نسبت به این نیازها پاسخ دهند. شاید نیازهای خانمهای جامعه ما برای غربالگری سرطان سینه متفاوت از سایر جوامع باشد. دانشگاهها و انجمنهای علمی مربوطه باید به این سئوالات و نیازها پاسخ بدهند.
