خود مراقبتی گام اول سلامت است چرا که آمارها نشان می دهند بین 65 تا 85 درصد از مراقبتهایی که به سلامت ما منجر می شود مسئول همین خود مراقبتی است. دکتر فاطمه رخشانی عضو هیئت علمی دانشگاه و عضو وابسته فرهنگستان علوم پزشکی در تعریف خود مراقبتی گفت: همونجور که از خودش مشخصه این مراقبت کردن از خود آیا این چیزی که ما باید حواسمون بهش باشه اینه که ما ممکنه که در یک دورانی از زندگیمون بیمار بشیم در دوران زیادی از زندگیمون اصلا هیچ بیماری یا مشکلی نداریم. خود مراقبتی در هر دو حالت این قضیه اهمیت داره. یعنی برای ما خیلی مهمه که اگر فردی سلامت خودش رو حفظ بکنه یعنی الان که سالمه هیچ مشکلی نداره بیماری نداره تمام آنچه را که می تواند منجر به این بشه که اصلا بیمار نشه رو رعایت بکنه داشتن یک تغذیه سالم که توش تاکید می شه که مصرف زیاد نمک داشته باشیم. قند، چربیها و مصرف بیشتر لبنیات، سبزیجات و میوه ها. اینها همین راحتی و سادگی، ساده ترین دستورالعمل است که می تونه مراقبت کنه از فرد برای اینکه سالم بمونه. نیم ساعت از روز رو فرد حداقل یه پیاده روی داشته باشه که تو پیاده روی احساس کنه که حالا نفس نفس می زنه یا یه مقدار تندتره ضربان قلبش سریع تر می زنه اینها نیاز بدن هست برای اینکه خودش رو حفظ بکنه یا وقتی که صحبت از تحرک بدنی می شه ببینید بدن انسان مثل هر چیز دیگه ای اگر یه مدت راکد بمونه واقعا دچار مشکل می شه این. یعنی شما یه آب سالم رو یه جایی بزارید و این اصلا جابجا نشه می بینید که اون آب هم گندیده می شه. بدن انسان نیاز به تحرک داره ما داریم می گیم فقط روزی نیم ساعت پیاده روی که منجر بشه به اینکه ضربان قلب آدم تندتر بزنه یا مثلا به نفس نفس بیفته یا مثلا راحت نتونه صحبت کنه. این چیکار می کنه. تمام گردش خون بدن انسان رو. سمومی که تو بدنش هست به دلیل تعریق رو از بین می بره. این نیم ساعت 30 دقیقه هست و ما یک روز زندگیمون 1440 دقیقه هست. فقط 30 دقیقه پیدا کردن وقت برای خودمون و برای اینکه این کار را انجام بدیم کار خیلی سختی نیست. پس ببینید اینجاست که ما می گیم که خود مراقبتی یعنی یه تیکه این یه تیکه این یا مثلا فرض کنیم که مصرف قلیان یا سیگار متاسفانه که الان قلیانش خیلی زیاد داره دیده می شه به نظر می رسه که افراد به عنوان تفریح دارن اونو استفاده می کنن ولی باید قبول کنیم که تمام شواهد علمی دنیا داره نشون می ده که این بیماریهای تنفسی، سرطانها، خیلی حتی از مشکلات پوکی استخوانی که افراد بهش مبتلا می شن و مشکلات دیگری که ما از لحاظ حتی روحی و روانی بر خلاف تصور که بعضی ها فکر می کنن که ما داریم قلیون رو می کشیم برای اینکه یه مقدار احساس شادی بهتری بکنیم خود اینها شواهد علمی نشون می ده که منجر به بیماریهایی از جمله افسردگی و اضطرابها می شن که اینها رو ما باید بپذیریم و مراقبت کنیم که این اتفاقها برای ما نیفته. تمام شواهد دنیا می گه اگر ما این چهار فاکتور یا اون سه تای اول رو سه تا عامل فعالیت بدنی، تغذیه و دخانیات رو کنترل بکنیم 75 درصد بیماریهایی که الان رایجه و الان به عنوان بیماریهای مزمن در جامعه ما از جمله سرطانها، دیابت، فشار خون، بیماریهای قلبی - عروقی، سکته های قلبی، بیماریهای استخوانی - اسکلتی اینها رو راحت می تونیم کنترل بکنیم. خوب این یعنی خود مراقبتی. حالا اگر آمد و به دلایل متعددی ما مبتلا شدیم به یک بیماری. مبتلا به فشار خون هستیم یا دیابت گرفتیم. الان بیماری قلبی - عروقی داریم. یه مشکل سرطانی پیش اومده یا هر چیزی شبیه این باز هم یه بحث دیگه ای که وجود داره اینه که خوب تو این دوران بیماری ما بتونیم از خودمون مراقبت کنیم که عوارض اون بیماری رو بهش مبتلا نشیم. شما می بینید مثلا یه بیماری دیابت می تونه با مراقبت از خودش باعث بشه که دیگه مثلا فرض کنید که دیالیزی نشه. به دلیل اینکه قند خونشو کنترل کرده. مشکلات چشمی براش ایجاد نشه. مشکلات قلبی ایجاد نشه و هزاران مشکل دیگه ای که همین فرد دیابتی یا فشار خونی ممکنه که بعدا بهش مبتلا بشه. ما همین الان یه چیزی نزدیک 30% - 35% افرادی که سکته می کنند و در بیمارستان بستری می شن در بخشهای مراقبتهای ویژه ما افرادی هستن که فشار خونشونو کنترل نکردن. پس اگر کسی فشار خون داره ما 50% بیماران فشار خونیمون داروهاشونو به موقع مصرف نمی کنن و مبتلا می شن به در واقع همین سکته های قلبی. مشکلاتی که بعدا باز اونها رو نمی شه راحت کنترل کرد. لذا خود مراقبتی می خوام اینو بگم هم در دوره سلامت اهمیت داره هم در دوره بیماری.
