* پشه بند: فعالیت خونخواری پشه آنوفل از غروب آفتاب تا قبل از طلوع می باشد، پس استراحت در درون پشه‌بند مانع خوبی از نیش زدن پشه‌ها است در مناطق بومی مالاریا در سال‌های اخیر بررسی‌های انجام شده که کاربرد پشه‌بند آغشته به گروهی از حشره‌کش‌ها، مانع مفیدی برای جلوگیری از تماس پشه‌ها با انسان است.
* دفع‌کننده‌ها: مصرف دورکننده‌ها مانند DEET با اثر طولانی (تا ۱۰ ساعت) موثر بوده‌است. دفع کننده ها به صورت پماد برای استعمال روی پوست قسمتهای باز بدن مانند گردن، زانو و مچ دست و پا و یا به صورت محلول برای آغشته کردن پشه‌بند و وسایل خواب و لباس به کار گرفته می شود. صابون پرمترین و DEET و هم چنین اسپری پیرتروم که یک حشره‌کش طبیعی است و سبب نابودی پشه‌های اطراف شخص خوابیده میشود. دفع کننده های خوبی برای پشه های ناقل این بیماری هستند.
* نصب توری: یک وسیله حفاظتی فردی و خانوادگی است. در هنگام بکارگیری توری تمام منافذی که احتمال ورود به پشه‌ها وجود دارد، مانند در، پنجره، سوراخ‌ها و منافذ مختلف باید با توری پوشانده شود.
* لباس ها: لباس های محافظ در شرایطی که افراد به هر علتی مجبورند در ساعت‌های حمله و گزیدن پشه‌ها در خارج از محل امن باشند ارزش بالایی دارد، نکته دیگری در رابطه با لباس ها اینکه از پوشيدن لباسهاي تيره خودداري شود .
انتخاب محل زندگی: انتخاب مسکن اهمیت بسیار دارد. محل سکونت دایمی یا موقت نباید همجوار با محل تکثیر پشه‌ها باشد.
* انحراف پشه‌ها از انسان به طرف حیوان‌ها: در صورت وجود حیوان در محل پشه ها به طرف حیوان می روند و همین سبب کاهش تماس پشه با انسان میشود.
کاهش منابع لاروی و مبارزه با لارو پشه‌ها:
روش‌های مکانیکی: از قدیمی ترین روش‌های مبارزه با لارو پشه‌ها و کنترل مالاریا روش‌های مکانیکی یا فیزیکی بوده است. هدف این روش جلوگیری از ایجاد لانه‌های لاروی، پرکردن و از بین بردن گودال‌ها، حلب‌های خالی، حوض، خشکاندن آبهاي غيرمفيد، از بین بردن لانه‌های موجود در اطراف اماکن انسانی از طریق زهکشی و پوشش در یا سرپوش برای چاه‌ها و مخزن آب خانه‌ها، افزايش سرعت جريان آبهاي جاري، کاشت درخت اکالیپتوس در نواحی باتلاقی، توجه به بهداشت محیط در هنگام توسعه شهر یا روستا، احداث جاده‌ها، برقراری نظام آبیاری و حفر چاه‌های آب. اینگونه برنامه‌ها در مناطق مالاریا خیز خطر بیماری را کاهش می دهد. به کارگیری سريع و ارزان خدمات بهداشتي براي تشخيص و درمان هرچه سريع تر بيماري، اطلاع رساني گسترده خصوصاً به گروههاي در معرض خطر ابتلا به این بیماری، در هنگام خوندهی سابقه ابتلا به مالاریا در افراد و یا مسافرت و هم چنین زندگی در مناطق پرخطر باید بررسی شود.
کنترل شیمیایی: کاربرد مواد نفتی در سطح لانه‌های لاروی و لاروکش‌های شیمیایی درکنترل شیمیایی موثر است.
روش‌های بیولوژیکی (زیست‌شناسی): شامل به کار گیری شکارچی‌ها مانند ماهی‌های لاروخوار و پاتوژن‌ها مانند برخی گونه های باسیلوس ، در مبارزه با لارو پشه‌ها تاثیر بسزایی داشته است و به صورت تجاری در دسترس قرار دارد. کاربرد پاتوژن‌ها جهت جانشینی حشره‌کش‌ها به علت بروز مقاومت ناقل در مقابل آنان مورد تاکید می باشد. باسیل در مناطقی که دارای لانه‌های لاروی کمتری می‌باشند، موثر بوده و استفاده آن در نوع پودر و قرص یا گرانول و ... لازم است.
مبارزه با آنوفل بالغ:
حشره‌کش‌های ابقایی: استفاده از خاصیت حشره‌کشی بعضی مواد شیمیایی که از راه تماس یا تدخین ، سبب مرگ و میر پشه‌ها و دیگر حشره‌ها می‌گردند. سمپاشی تمام سطوح اماکن و پناهگاه‌هایی که محل استراحت پشه‌ها هستند با ماده حشره‌کش پوشانده می‌شوند و حشره‌کش، از طرفی از طریق تأثیر تدریجی و مستمر موجب مرگ پشه‌ها و پایین آمدن تعداد آنان میشود و از طرف دیگر با کم کردن طول عمر پشه‌ها باعث جلوگیری از سیرتکاملی انگل مالاریا در پشه‌ها می شود و بدین گونه انتقال مالاریا قطع می شود.
سمپاشی فضایی: در روش سمپاشی فضایی پشه‌های در حال پرواز یا در حال استراحت با تأثیر از راه تدخین و یا تماس کشته می شوند.
روش‌های وراثتی: این عمل ممکن است با به کار بردن ژن‌های مخرب صورت گیرد مانند روش عقیم کردن حشره‌ها یا تغییر نسبت جنسی حشره یا دیگر روش‌هی وراثتی. در این روش از حشرات برای انهدام خود به کار گرفته میشود و باعث تخریب و برهم خوردن جمعیت طبیعی پشه‌ها میشود.
توصیه هایی جهت درمان بيماري مالاريا:
درمان بيمار پس از تشخيص در بیست و چهار ساعت اول، از استانـداردهاي مهم و نيازمند اهتمام و نظارت جدي است.
هر بيمار مبتلا به مالاريا از هر نوع فالسيپاروم، ويواكس، مالاريه و ميكس باید در واحدهاي بهداشتي-درماني و ترجيحاً توسط پزشك بررسي و معاينه شود.
داروي مورد نياز بيمار مبتلا به مالاریا حتماً باید تحت نظارت مستقيم كاركنان بهداشتي مصرف شود تا از درمان كامل و دقيق بيمار اطمينان حاصل گردد و اطلاعات مربوط ثبت و فرم درمان مالاريا با دقت نظر کامل تكميل گردد.
هماهنگ كننده‌ي فعاليت‌هـاي كنترل مالاريـاي مركز بهداشتي‌درماني، پزشك مركز بهداشتي‌درمـاني و كارشنـاسـان شهرستاني بر روند درمان براساس شاخص‌هاي پايش و ارزشيابي برنامه‌ي كنترل مالاريا، نظارت و اقدام‌هـاي لازم را اعمال کنند.
جهت كاهش عوارض بيماري و حفظ جان بيمار تشخيص سريع مالارياي شديد ضـروري است. در تمام مـراحـل درمـان و پيگيري هر نوع مالاريـا، بيمـار از نظر دارا بودن نشانه‌هـاي ابتلا به بیماری باید به دقت بررسي شـود و درصورت مشاهده‌ي هر يك ازعلائم بیماری، پس از انجام اقدامات اوليه‌ي درمـاني بيمار را به یک مركز درمـاني مجهز ارجـاع‌داد.
