زگیلهای تناسلی بشدت مسری هستند. فقط در یک بار رابطه با یک فرد آلوده به این بیماری، احتمال انتقال بیماری 60 درصد است. عامل ایجاد آن یک نوع ویروس به اسم "ویروس پاپیلوم انسانی" می باشد. پس زگیل ناحیۀ تناسلی یک بیماری ویروسی است. این بیماری از طریق تماس مستقیم پوست به پوست منتقل می شود. یعنی اگر هر قسمتی از پوست و مخاط مثل مخاط دهان با ناحیۀ تناسلی یک فرد آلوده به ویروس پاپیلوم انسانی تماس پیدا کند، ابتلاء به آن امکانپذیر است.
ویروس پاپیلوم انسانی دارای بیش از 100 نوع مختلف می باشد. نوع 6 و 11 علت 90 درصد زگیلهای تناسلی می باشند. باید دانست که تمامی افراد آلوده به ویروس پاپیلوم انسانی علی رغم آلوده بودن ناحیه تناسلی به ویروس، دارای ضایعات زگیلی نمی باشند، یعنی آلودگی آنها مخفی است. در حقیقت 5-1 درصد افرادیکه ناحیه تناسلی آنها آلوده به این ویروس است، دارای زگیل قابل رویت نمی باشند ولی ناقل عفونت بوده و می توانند آنرا به دیگران منتقل نمایند. سایر انواع ویروس پاپیلوم انسانی می توانند سبب ایجاد سرطان گردن رحم در خانمها شوند. سردسته آنها ویروس پاپیلوم انسانی نوع 16 می باشد که نوع بسیار پر خطر است. امروزه عقیده بر این است که تقریباً عامل درصد قابل توجهی از سرطانهای گردن رحم در خانمها همین ویروس پاپیلوم انسانی می باشد. باید توجه داشت زگیل معمولی پوست متفاوت از زگیلهای ناحیه تناسلی است و علت آن نوع دیگر از ویروس پاپیلوم انسانی می باشد. یعنی زگیل پوست را نباید با زگیل ناحیه تناسلی اشتباه گرفت.
علائم و نشانه‌ها - زگیلهای تناسلی در هر دو جنس زن و مرد دیده می شوند. علائم آن معمولاً بصورت تجمع خوشه‌ای زگیلها می باشد. این تجمع خوشه‌ای، از چند عدد تا گرفتاری وسیع تمام ناحیۀ تناسلی و مقعد متفاوت می باشد. در خانمها علاوه از قسمت خارجی دستگاه تناسلی، این زگیلها در داخل و خارج واژن، گردن رحم و نیز در اطراف مقعد نیز دیده می شوند. اگر در خانمی زگیل قابل رویت در قسمت خارجی دستگاه تناسلی وجود داشته باشد، بایستی از نظر وجود ضایعات زگیلی در داخل واژن، گردن رحم و سایر نقاط مجاور دستگاه تناسلی نیز بررسی شود. بسیاری از زگیلهای داخل واژن بدون علامت هستند و گاهاً تنها علامت آنها خونریزی بدنبال رابطه زناشوئی می باشد. میزان شیوع زگیلهای تناسلی در خانمها به همان اندازه مردان می باشد، ولی علائم در خانمها کمتر هستند. در مردان معمولاً در نوک آلت تناسلی دیده می شوند. ولی در تنه آلت تناسلی، در روی کیسه بیضه و در اطراف و داخل مقعد نیز می توان آنها را یافت.
زگیلها بخودی خود دارای علائم نیستند ولی بعلت موقعیت خاص، آنها سبب ایجاد خارش و سوزش می شوند. گاهاً بعلت ضربه خونریزی کرده و یا اگر در محل خروج ادرار قرار گیرند، ممکن است راه خروج ادرار مسدود شده و بیمار مبتلا به احتباس ادراری گردد. بیمار ممکن است همراه با زگیلهای تناسلی دارای بیماری مقاربتی عفونی دیگر نیز باشد. اندازه زگیلها از یک میلی متر تا یک سانتی متر متفاوت است. گاهی چندین زگیل بهم پیوسته و ظاهر شبیه به گل کلم پیدا می کنند. اگر دهان فردی با ناحیه تناسلی فرد دیگری که به ویروس پاپیلوم انسانی آلوده است تماس حاصل نماید، این زگیلها در داخل دهان و حلق نیز ایجاد می شوند. اگر یک خراشی در سطوح مخاطی و پوست ایجاد شود (که گاهاً در حین رابطه جنسی اتفاق می افتد) ویروس عامل زگیل تناسلی می تواند از این خراش وارد سلولهای بدن شود. این ویروس پس از ورود به سلول ممکن است ماهها و سالها در داخل سلول باقی بماند و سلولهای بدن را عفونی نگهدارد. برقرار کردن رابطه جنسی با این افراد آلوده که ظاهراً فاقد زگیل قابل رویت می باشند، می تواند منجر به انتقال عفونت و ایجاد زگیلهای تناسلی در فرد شود. در حدود دو سوم افرادیکه با فرد آلوده به ویروس پاپیلوم انسانی رابطه جنسی داشته‌اند، ظرف سه ماه زگیلهای تناسلی در آنها پدیدار خواهد شد.
فرد مبتلا به زگیل ناحیه تناسلی چکار باید بکند؟ اگر شما زگیل ناحیه تناسلی دارید، به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. گاهاً این زگیلها خونریزی می کنند و آن ممکن است شدید باشد. در همچون مواردی باید با یک پارچه تمیز روی نقطه خونریزی دهنده فشار وارد کنید و به اولین مرکز پزشکی مراجعه نمائید. همانطور که قبلا ذکر شد، زگیلهای تناسلی ممکن است سبب احتباس ادراری شود، که باز باید به یک مرکز پزشکی مراجعه نمائید.
تشخیص: تشخیص زگیلهای ناحیه تناسلی بر اساس سابقه و ظاهر ضایعات آسان است. گاهی ضایعات خیلی ریز بوده و دیده نمی شوند و یا ظاهر گول زننده دارند و شبیه سایر بیماریهای پوستی می باشند. گاهی ضایعات را باید قابل رویت ساخت. در این روش محل مورد نظر را با اسید استیک 5 درصد آغشته کره و مدت 10-5 دقیقه صبر می کنیم. اگر ضایعه مذبور سفید شود، دلیل وجود زگیل تناسلی است. این اقدام تشخیصی در خانمها توصیه نمی شود. زگیلهای گردن رحم در بسیاری از موارد آنقدر ریز هستند که جهت دیدن آنها نیاز به دستگاه بزرگنمائی است. اگر ضایعه ظاهر نامتقارن داشته باشد و یا بلافاصله پس از درمان عود کند، نیاز به نمونه برداری دارد. برای تائید تشخیص از روشهای آزمایشگاهی باید استفاده کرد.
درمان – در پزشکی برای درمان بیماریها ما دو اصطلاح بکار می بریم: درمان و شفا. درمان عبارت است از برطرف کردن علائم و نشانه‌های بیماری، طوریکه بیمار احساس می کند حالت طبیعی همیشگی را بدست آورده است. شفا در حقیقت ریشه کن کردن بیماری است و هیچگونه آثاری از بیماری در بدن بیمار باقی نمی ماند و از نظر پزشکی بدن حالت قبل از بیماری را بخود می گیرد. به عنوان مثال اگر فردی مبتلا به تب تیفوئید باشد می توان وی را با تجویز درمانهائی شفا بخشید ولی اگر فردی مبتلا به زونا شود، می توان علائم بیماری را که عبارت است از تاولهای دردناک درمان کرد، ولی ویروس زونا در بدن بیمار باقی می ماند، یعنی برای بیماری زونا شفا وجود ندارد. این در مورد زگیلهای تناسلی نیز صدق می کند. برای این بیماری نیز شفا وجود ندارد. با درمان می توان ضایعات زگیل مانند را تا حد زیادی از بین برد، ولی ویروس در بدن بیمار باقی می ماند.
درمان ضایعات زگیلی قابل رویت از آلوده گی فرد نیز می کاهد ولی آنرا کاملاً از بین نمی برد. گاهاً زگیلهای تناسلی در 20-10 درصد موارد در عرض 4-3 ماه بدون درمان نیز ناپدید می شوند. برای درمان زگیل راههای درمانی مختلف مثل، تجویز داروهای موضعی، لیزر، سوزاندن با حرارت، منجمد ساختن و غیره وجود دارند. میزان مؤثر بودن و عوارض هر یک از روشهای درمانی فوق متفاوت است. هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند صد در صد، ضایعات زگیلی را از بین برده و از عود آنها جلوگیری نماید. هر بیماری از یک روش درمانی خاص سود می برد. این را به خاطر داشته باشید که تمام انواع درمانهای موضعی زگیلهای تناسلی می توانند منجر به ایجاد بافت سفت ناشی از ترمیم شده و در جای زگیلها پوست رنگدانه‌های خود را از دست داده و سفید شود.
یک از روشهای درمانی بصورت مختصر توضیح داده می شوند:
کرایو درمانی: در این روش ضایعه زگیلی با نیتروژن مایع منجمد می شود. میزان موفقت با این روش زیاد و عوارض آن اندک است.
لیزر درمانی: از لیزر برای درمان ضایعات وسیع و یا در مواردیکه ضایعه دچار عود شده است، استفاده می شود. این روش نیاز به بی حسی موضعی یا بیهوشی دارد. معایب لیزر عبارتند از: هزینه آن زیاد است، مدت زمان طولانی جهت ترمیم ضایعات لیزر شده لازم است، جای ترمیم ضایعات لیزر شده بشکل التیام زخم باقی می ماند و بالاخره با لیزر، ذرات ویروس پاپیلوم انسانی در هوا پراکنده می شوند.
سوزاندن: در این روش از جریان برق برای سوزاندن ضایعه استفاده می شود. آن نیاز به بی حسی موضعی دارد. دود ناشی از سوختن زگیل عفونی است.
داروهای موضعی: تعداد آنها زیاد است و باید توسط پزشک تجویز شود.
برداشتن با جراحی: اگر تعداد زگیلها اندک و اندازه آنها گوچک باشد، با جراحی می توان آنها را برداشت. در ریشه کن ساختن ضایعات زگیلی ناحیه تناسلی، جراحی بسیار مؤثرتر از درمانهای طبی است.
مراقبتهائیکه بیمار باید انجام دهد:
1. باید مراقب باشید که به نواحی دارای زگیل، ضربه وارد نشود. چون ممکن است سبب خونریزی گردد.
2. مراقب باشید که بیماری را به دیگران منتقل نکنید.
3. چون زگیلها بخودی خود عفونی هستند، از دست زدن به آنها خودداری کنید.
4. هرگز زگیل را گرفته و نکشید و یا آنرا نچلانید.
5. خانمهائیکه دارای زگیلهای تناسلی هستند، باید حتماً پاپ اسمیر شده و از نظر وجود ویروس پاپیلوم انسانی در گردن رحم بررسی شوند.
6. دوره درمان تجویز شده توسط پزشک را کامل کنید.
7. اگر ضایعه با اولین درمان برطرف نشود، نیاز به بررسی و توجه بیشتری دارید.
8. استفاده از کاندوم در رابطه جنسی، انتقال بیماری را به مقدار زیادی کاهش می دهد ولی صفر نمی کند.
