گاهي بعضي از ويروس‌ها به داخل هسته سلول نفوذ کرده و ژنوم ويروسي بين ژن‌هاي هسته قرار مي‌گيرد و اين تغيير غيرطبيعي موجب فعاليت غيرطبيعي ژن‌ها مي‌شود و در نتيجه سلول بافت‌هاي مختلف بدن نوع فعاليت خود را تغيير مي‌دهند و بعضي از آنها حتي در اثر تغيير رسپتور شکل خود را از دست مي‌دهند. چون نتيجه تغيير رسپتورهاي تمايز سلولي چيزي جز تغيير شکل و وظيفۀ سلولي نيست.
اين تغييرات در سيستم ايمني در هيپرسنستيويتي نوع 1 ، 2 ، 3 و 4 کاملاً مشهود است و با اصلاح آن بيماري براحتي قابل برگشت و درمان است.
عواملي که موجب تغيير رسپتورها در حجامت مي‌شوند.
حجامت به دو نوع کلي تقسيم مي‌شود؛ 1- حجامت گرم و خشک يا بادکش (Cupping) 2- حجامت تر يا حجامت خون‌گيري و (Wet Cupping). هر کدام از اين دو نوع حجامت تغييراتي را در سطح پوست در قسمت خاصي از بدن پديد مي‌آورند. مانند اينکه در حجامت گرم موضع متورم شده و موجب التهاب پوست مي‌گردد و در حجامت تر علاوه بر التهاب پوست، خراش‌هايي متعدد در سطح درم و اپيدرم ايجاد مي‌شود.
و اين اتفاق موجب مي‌شود تا سايتوکاين‌هاي متعدد و متفاوتي در کراتينوسيت‌هاي پوستي ترشح گردد و اين تحريک که موجب ترشح سايتوکاين‌ها مي‌گردد در رسپتورهاي سطح سلولي تغيير پديد آورد و اين تغيير موجب درمان گردد.
عوامل تغيير رسپتورها بوسيلۀ داروهاي گياهي
نقش معجزه‌آساي داروهاي گياهي در اثر تحريک همين سايتوکاين‌هاست نه موادي که کارخانجات از گياهان دارويي جدا کرده و به بيماران مي‌فروشند.
سايتوکاين‌هايي که در اثر حجامت گرم (Cupping) ترشح مي‌شوند.
بادکش در حجامت گرم موجب مي‌گردد تا تغييراتي در رسپتورهاي سلول‌ها ايجاد شده و فعاليت سيستم ايمني در بدن شروع شود و در اين فعاليت سايتوکاين‌هايي که ترشح مي‌گردند عبارتند از؛ IL1 و IL2 و IL4 و IL8 و Il10 و IFNa و MCP1 و MCP2 و MCP3 و MIP10 و MIP16 و RNTS. که البته شرح وظايف سايتوکاين‌هاي ياد شده که بطور جداگانه و بصورت مشارکتي موجب اثرات ثانويه‌اي نيز مي‌گردند و اين اثرات ثانوي نيز موجبات ترشح ترکيبات جديدي را فراهم مي‌آورند به تفصيل در کتاب مکانيسم حجامت از ديدگاه طب کلاسيک مطرح مي‌گردد.
سايتوکاين‌هاي مترشحه در حجامت تر (Wet Cupping)
سايتوکاين‌هايي که در حجامت تر ترشح مي‌شوند عبارتند از؛ IL1 و IL2 و IL3 و IL4 و IL5 و IL6 و IL8 و IL10 و IL12 و IL13 و IL15 و IL18 و IL21 و TNFa و TNFb و GMCSF و IFNa و IGF و TGFb و PDGF و TGF و FGF و KGF و CTGF و VEGF.
سايتوکاين‌هاي فوق‌الذکر که به همراه منوآمين‌ها و ايکوسانوتيدها و سروتونين و هيستامين و پروتوئين‌هاي ضدباکتري و ضدويروس و ضدقارچ بعلاوه پروستاگلاندين‌ها و فعال شدن کمپلمان فعال گرديده و موجب تقويت سيستم ايمني مي‌گردند.
به نظر مي‌رسد مهم‌ترين اثر حجامت شيفت THI باشد که موجب فعال شدن فاگوسيتوز در تمام بدن مي‌شود.
مکانيسم‌هاي حجامت ازديدگاه طب‌جديد
1- تنظيم سيستم ايمني بدن انسان بوسيلۀ حجامت عام
2- تنظيم سيستم ايمني محيطي بوسيلۀ حجامت موضعي
3- تنظيم ترشح غدد درون ريز و برون ريز
4- تأثير حجامت بر سيستم سمپاتيک و پاراسمپاتيک
5- تأثير حجامت بر درناژ لنف
6- تأثير حجامت بر دفع سموم و رفع انسدادهاي موضعي و محيطي
7- تأثير حجامت بر افزايش ترشح اندورفين
درصورتيکه پزشک نتواند براي يک نوع بيماري طرح درماني مناسب طراحي کند، بايد بيمار را به مؤسسۀ تحقيقات حجامت ايران ارجاع داده و طرح درماني مناسب براي آن طراحي و به مداواکننده ابلاغ نمايد.
برآيند اجراي طرح‌هاي درماني ضمن اينکه موجب بررسي اثرات درماني حجامت بر بيماريهاي گوناگون مي‌شود فرضيات محققين پيرامون مکانيسم اثر حجامت را نيز مورد اصلاح و تجديدنظر و يا تأئيد قرار مي‌دهد.
بيماريهاي درمان شده با حجامت
پزشکان و محققان عضو مؤسسۀ تحقيقات حجامت ايران بر اساس مکانيسمي که از نقش درماني حجامت سراغ دارند و با الهام از دستورالعمل‌هاي درماني که در منابع طب سنّتي و ايراني و روايات مطرح شده، بيماريهاي مختلف را تحت درمان قرار مي‌دهند.
باتوجه به اينکه حجامت داراي عوارض جانبي نمي‌باشد و يا عوارض جانبي احتمالي پديد آمده در يک بيماري به سرعت قابل کنترل است، از نظر اخلاق پزشکي يک رفتار درماني هجومي به حساب نمي‌آيد و مي‌توان با رعايت اخلاق پزشکي در پژوهش، طرح‌هاي درماني گوناگون را براي بيماريهاي مختلف به اجرا درآورد و نتايج درماني آن را ثبت کرد.
سازمان و تشکيلات مؤسسه تحقيقات حجامت ايران نيز زمينه‌اي پديد آورده است که به سرعت ايده‌هاي پژوهشي و هيپوتزهاي علمي در پيکرۀ مؤسسه نشر پيدا کرده و موارد درماني مختلف در بيماري‌ها به اطلاع پزشکان پژوهشگر برسد. ارتباط عرضي و طولي مستمر اعضا با همديگر و برگزاري همايش‌هاي متعدد يک روزه که در آن نکات کاربردي مطرح مي‌گردد و در طول هفت سال گذشته چهل و نه دوره همايش برگزار گرديده است، عامل ديگري است که به توسعه کاربرد حجامت در درمان بيماريهاي گوناگون انجاميده است.
بنابراين تمامي بيماري‌ها تحت درمان با حجامت قرار مي‌گيرند و اثرات درماني حجامت روي آن مطالعه مي‌شود و مؤسسه براي ليست بزرگي از بيماري‌ها درمان ترکيبي طراحي کرده است.
در اين بيماري‌ها طرح‌هاي درماني حجامت هم زمان با مصرف داروهاي شيميايي شروع مي‌شود و پس از سازگاري درمان حجامت با بيماري به تدريج داروي شيميايي قطع مي‌شود و ادامه درمان پيگيري مي‌شود.
در ليست بيماريهاي درمان شده به وسيله حجامت که به صورت درمان با حجامت و يا درمان بعد از اصلاح تغذيه و طبع با حجامت صورت گرفته است بيماريهاي زير بيشترين اثر درماني را گرفته است و جمعيت درمان شده به وسيله طرح درماني حجامت در برخي از بيماري‌ها بيش از يکصد نفر است که به ترتيب ذيل در رشته‌هاي تخصصي مختلف مطرح مي‌گردد:
1- افزايش کلسترول و تري‌گليسيريد (چربي خون بالا)
2- اوره بالاي خون
3- فشار خون بالا
4- فشار خون پائين
5- غلظت خون بالا (پلي‌سايتمي)
6- سرماخوردگي‌هاي مکرر
7- آنمي فقر آهن
8- سرخجه
9- آبله مرغان
10- سرخک
11- زونا
12- اوريون
13- پنوموني
14- مخملک
15- آنفلوآنزا
16- ايکترفيزيولوژيک (يرقان نوزادان)
17- ديسمنوره
18- اليگومنوره
19- آمنوره
20- هايپومنوره
21- هايپرمنوره
22- سندرم پرۀ کلماتريک
23- سندرم کلماتريک
24- کيست تخمدان
25- مسموميت داروئي
26- مسموميت غذائي
27- مسموميت شيميائي و گازهاي شيميائي
28- سردرد ميگرني
29- سردرد عصبي
30- دردهاي کهنه و مزمن اندام‌ها
31- سندرم خستگي مزمن بدن
32- اسپاسم عضلاني
33- کاهش رشد و کوتاهي قد
34- لاغري
35- سياتالژي (درد سياتيک)
36- سندرم کانال کارپ
37- ديسکوپاتي‌ها
38- کمردرد Low back pain
39- آرتروز کتف و زانو
40- آکنه و بثورات پوستي
41- کهير
42- اگزما
43- درماتيت تماسي
44- خارش پوستي
45- آفت دهان
46- تعريق فراوان بدن
47- گر گرفتگي بدن
48- پوليپ بيني
49- ناخنک چشم
50- اپيستاکسي مکرر (خون‌ريزي از بيني)
51- بلز پالزي (فلج عصب صورت)
52- PTSD
53- تصلب شرائين
54- گرفتگي عروق کرونر
55- Chest pain (درد قفسه سينه)
56- طپش قلب، آريتمي‌هاي قلبي و p.v.c
57- اعتياد داروئي
58- اعتياد به سيگار و مواد مخدر
59- هيپرتيروئيدي
60- هيپوتيروئيدي
61- افسردگي
62- سنگيني سر
63- اختلالات رفتاري کودکان
64- آلرژي
65- آلرژي غذائي
66- آسم آلرژيک
67- آسم
68- رماتيسم
69- دندان قروچه Broxism
70- هموروئيد
بديهي است در آينده پس از مطالعات بيشتر بيماريهاي ديگري نيز به اين ليست اضافه خواهند شد.
هم‌اکنون مؤسسه تحقيقات حجامت ايران سرگرم تأمين تمهيدات اعتباري و امکانات فني و ايجاد سازمان تخصصي براي تدوين گزارش علمي پيرامون بررسي اثر درماني حجامت بر اين بيماري‌هاست که انشاءالله به تدريج در مجلات معتبر علمي منتشر خواهد شد.
