مسمومیت با حشره کش ها و سموم دفع آفات:
هر ساله برای کنترل آفات و حشرات از ترکیبات مختلف شیمیایی استفاده می شود که با توجه به وجود باز مانده این سموم در غذا ممکن است خطراتی را برای فرد مصرف کننده داشته باشد و کاربرد کنترل نشده این سموم باعث آلوده کردن مواد غذایی در محیط زیست می شود. مثلا کاربرد بی رویه سم ددت باعث می شود این سم از آب رودخانه ها حتی شیر مادر هم یافت شود.
حشره کش های آلی کلردار: مانند ددت، لیندان، توکسافن و آلدرین بازمانده حشره کش های آلی کلردار در مواد غذایی که وارد بدن می شود یا از طریق آلودگی محیط زیست به بدن راه پیدا می کنند و خاصیت تجمعی در چربی های بدن دارند. مثلا ددت در بافت چربی انسان در امریکا mg10 به ازای هر kg و در هندوستان در افراد گیاهخوار mg28 به ازای هر kg بافت چربی بوده است این سموم تجمع یافته در بافت های چربی به مرور از طریق ادرار، مدفوع و شیر دفع می شود ولی دفعشان بسیار کند است اما چون در دوران شیردهی مادران برای تامین چربی های شیر قسمتی از بافت های چربی را مورد استفاده قرار می دهند، بنابراین همراه این چربی ها مواد آلی کلردار و متابولیت های آنها هم به حرکت درمی آید و در شیر مادر یافت می شود. حدود تحمل باقیمانده حشره کش های آلی کلردار در شیر و فرآورده های آن توسط سازمان بهداشت جهانی تایید شده و در مورد ددت ppm25/1 و در مورد لیندان ppm2/0 می باشد.
حشره کش های آلی فسفردار: این حشره کش ها شامل: پالاتیون، مالاتیون و دیازینون می باشد. این ترکيبات، پرمصرف ترين گروه حشره کش ها هستند و برخلاف دسته ي قبلي، به راحتي هيدروليز مي شوند. با وارد شدن این سموم به بدن تشکیل آنزیم کولین استراز دچار وقفه شده و علائم بالینی مسمومیت موقعی ظاهر می شود که تشکیل آنزیم کولین استراز تا 70% دچار وقفه شده باشد. در صورت کاهش و از بین رفتن آنزیم کولین استراز استیل کولین به طور مداوم تحریکات در روی عضلات از طریق تحریک اعصاب پاراسمپاتیک ادمه می یابد و باعث ایجاد تشنج های شدید، آسیب به سیستم عصبی مرکزی، تهوع و استفراغ، دفع غیر ارادی مدفوع و ادرار، تاری دید و در نهایت مرگ می شود.
با توجه به این که سموم آلی کلردار می تواند از طریق شیر دام یا شیر مادر منتقل شود باید در تولید شیر نهایت دقت را به عمل آورد به همین منظور علوفه ای که برای تغذیه دام استفاده می شود نباید با حشره کش های آلی کلردار سمپاشی شود. علاوه بر آن از پاشیدن این سموم به محل نگهداری دام ها و یا به طور مستقیم روی بدن آنها باید خودداری شود. با توجه به اینکه حشره کش های آلی فسفردار در دستگاه گوارش دام ها دچار شکنندگی و تخریب می شوند باید برای تغذیه دام از حشره کش های آلی فسفردار استفاده شود.
کاربرد سموم: باید دوره کارنس را حتماً رعایت کرد. دوره کارنس فاصله آخرین سمپاشی و برداشت محصول است که در این فاصله زمانی تحت تاثیر آفتاب و عوامل مختلف جوی سم اثر و خاصیت خود را از دست می دهد. مثلا دوره کارنس برای مالاتیون 7 روز می باشد. بهتر است در سمپاشی در خلاف جهت جریان باد قرار نگرفت و از سیگار کشیدن و غذا خوردن خودداری کرد. بهترین ساعت برای سمپاشی کردن ساعات خنک روز است.
